چالش هاي تحقيقات جنايي در پرونده هاي مرگ در زندان

مقاله پيش روي تلاش مي‌كند به بررسي برخي از مسائل بپردازد كه تحقيقات جنايي در پرونده‌‌هاي مرگ در زندان را با چالش روبرو مي‌سازند. در حالي‌‌ كه شاكيان اين پرونده‌‌ها انتظار به رسميّت ‌‌شناخته شدن شكايت خود از سوي نظام عدالت كيفري را دارند، وجود برخي از چالش‌‌ها موجب به حاشيه ‌‌راندن و در نهايت عدم دسترسي آنها به عدالت در اين پرونده‌‌ها مي‌‌شود. مقاله حاضر علاوه بر استفاده از ادبيّات تحقيق حاصل از مطالعات تجربي پيرامون مسئله مرگ در زندان، با تحليل محتواي اخبار و گزارش‌‌هاي رسمي در كنار تحليل گفتمان مقامات رسمي، پيرامون 12 مورد از پرونده‌‌هاي مرگ در بازداشتگاه/زندان‌هاي ايران، چالش‌‌هاي تحقيقات جنايي پيش‌‌ روي شاكيان پرونده‌‌هاي مرگ در زندان را مورد تحليل قرار مي‌دهد. تحليل داده‌‌هاي 12 مورد از پرونده‌‌هاي مرگ در زندان‌‌هاي ايران نشان مي‌دهد كه وارونه جلوه دادن حقايق پيرامون اوضاع و احوال منجر به مرگ و در هاله‌‌اي از ابهام قرار دادن موضوع، امكان كشف علّت واقعي مرگ و تعيين مسئول آن را دشوار مي‌سازد. علاوه بر اين، بدنام كردن زنداني متوفّي و لكه‌‌دار كردن حيثيّت او و خانواده‌‌اش، توجّهات را از تخلّفات يا جرايم احتمالي مسئولان بازداشتگاه و زندان به سوي تقصير خود متوفّي و سزاوار نشان دادن مرگ او منحرف مي‌‌سازد. به همين ترتيب، فقدان آزادي رسانه‌‌هاي جمعي در بازتاب اخبار و اطّلاعات پيرامون اين پرونده‌‌ها به طور كلّي و سو‌‌گيري‌‌هاي رسانه‌‌هاي وابسته به نظام سياسي كه اغلب بيانگر ديدگاه‌‌هاي محتاطانه مقامات عدالت كيفري هستند امكان شفّافيّت را در اين پرونده‌‌ها كاهش مي‌‌دهند.