تأثيرپذيري قواعد تعدّد جرم از اهداف تعزير

تعدّد جرم وضعيّت خاصّي است كه در آن شخص قبل از محكوميّت قطعي، مرتكب چند جرم شده و حقوقدانان در خصوص قواعد تعدّد جرم ديدگاه‌هاي متفاوتي را ابراز كرده‌اند. قاعده‌گذاري ناظر به نهادهاي كيفري نمي‌تواند فارغ از اهداف واكنش‌ها باشد. پژوهش حاضر با هدف قاعده‌مندسازي تعدّد در جرايم تعزيري در پرتو اهداف تعزير و پاسخ به اين سؤال است كه چگونه تعدّد جرم از اهداف تعزير متأثّر شده و قاعده‌ جديدي را به‌ وجود مي‌آورد، كه به روش توصيفي- تحليلي با استفاده از منابع اسنادي انجام شده است. به ‌موجب نتايج حاصل از اين پژوهش، هدف اصلي در تعزير اصلاح بوده و در حقوق‌الناس علاوه بر اصلاح، جبران خسارت نيز مدّنظر است و چون در فرايند اصلاح بايد به استعداد جنايي كه مدلول انگيزه‌هاي مجرمانه است توجّه داشت، در قواعد ناظر به تعدّد در جرايم تعزيري نيز ناگزير از توجّه به انگيزه‌ مجرمانه هستيم. بر اين اساس، در جرايم ارتكابي اگر انگيزه‌ها مشابه باشند، اسباب (انگيزه‌ها) تداخل كرده و صرفاً به يك تعزير اكتفاء خواهد شد و اگر انگيزه‌ها غيرمشابه باشند، هر انگيزه‌اي مستقل از انگيزه‌ ديگر موضوع تعزير بوده و تعدّد اسباب موجب تعدّد مسبّبات (تعزيرات) خواهد شد. مگر اينكه با اعمال يك تعزيرِ مناسب مقصود حاصل ‌گردد، در اين ‌صورت مسبّبات تداخل مي‌كنند. در مواقعي ‌كه هدفِ تعزير جبران است، هرچند انگيزه واحد باشد تعدّد بزهديدگان موجب تعدّد تعزير خواهد شد (عدم‌تداخل اسباب ‌و مسبّبات). البتّه در راستاي تأمين مصالحِ‌ بزهديده بايد واكنشي اتّخاذ شود كه در پرتو آن اصلاح مرتكب نيز محقّق شود.