ارزيابي و محاسبه مابه‌ازاي تعهدات قراردادي در نقض قراردادها از طريق خسارات جبراني؛ مطالعه تطبيقي نظام حقوقي كامن‌لا و ايران

در جوامع انساني، اصولاً افراد در مقابل يكديگر موظف به رعايت يك سري تعهدات اجتماعي و قرارداي هستند كه در مواردي نيز نقض اين تعهدات با پشتوانه قانوني كه در حمايت از آنها وجود دارد، بهره مند از يك مابه ازاي متقابل از جمله جبران خسارت مي باشند. از آنجا كه يكي از مهم ترين شئون اجتماعي تعهداتي است كه اشخاص، خود، ضمن قراردادهاي گوناگون به عهده مي گيرند، به وجود آمدن تعهدات قراردادي و رعايت آنها براي اشخاصِ ذيل قرارداد امري بديهي است كه در صورت نقض آنها از جانب يكي از طرفين عهدي، ديگري را مستحق انجام اقداماتي به عنوان مابه ازاي نقض تعهد مي كند. بررسي اين مسئله در حقوق كامن لا با توجه به اينكه مابه ازاي اصلي نقض تعهدات قراردادي ذيل عنوان خسارات جبران كننده است، مي تواند در مقايسه با فقه اماميه و حقوق ايران كه خسارات جبران كننده مابه ازاي فرعي و نه اصلي نقض تعهد محسوب مي شود، نقطه عطفي در تعيين مفهوم و محدوده اين نوع خسارات در حقوق ايران باشد. از همين رو مقالۀ حاضر با مطالعه تطبيقي ارزيابي و محاسبه مابه ازاي نقض تعهدات قراردادي در دو نظام حقوقي كامن لا و حقوق ايران به اين نتيجه دست يافت كه تفاوت چنداني در مفهوم، محدوده و نحوه محاسبه مابه ازاي نقض تعهدات قراردادي ذيل عنوان خسارات جبران كننده مشاهده نمي شود و چشمگيرترين اختلاف در اصلي و فرعي بودن اين نوع خسارات در هر يك از اين دو نظام حقوقي است.