نقش كنگره در ساختار تصميم گيري آمريكا در قبال برجام (2021 - 2009)

طبق قانون اساسي آمريكا، كنگره در كنار دولت در مجموعه ساختار نهادي اين كشور نقش اساسي در فرايند تصميم گيري، تدوين و چگونگي نظارت بر پياده سازي و اجراي سياست خارجي و امنيت ملي آمريكا بر عهده دارد. فهم دقيق كاركرد اين نهاد تقنيني را مي‌توان در بستر مفاهيمي همچون شناخت بنيادها و بنيان‌هاي دروني آمريكا، انگاره‌ها و باورهاي حاكم بر اين بنيادها، شناخت روندها و ديناميسم سياسي داخلي در كنگره و ساختار سياسي و نهايتاً در پيوند ميان سياست داخلي و خارجي اين كشور دنبال كرد. مفاهيمي كه خود در بستر تحول و دگرگوني در حال معنا شدن هستند. مقاله حاضر به دنبال يافتن پاسخ اين سئوال است كه بين سال‌هاي 2009 تا 2021، نهاد كنگره در سايه شكاف دو حزبي چه رفتارهاي همگون يا متمايزي نسبت به خود و دولت در قبال ايران و برجام در پيش گرفته بود. براساس يافته‌هاي اين تحقيق، نقش عمومي كنگره در قبال ايران و برجام در دوره اوباما همواره نقشي محدودكننده و بازدارنده در حوزه پيشبرد ديپلماسي و تعامل با ايران و بعضاً اخلال‌گرايانه در مسير اجراي مؤثر برجام و در دوره ترامپ نيز همراهي با دولت در خصوص خروج از برجام و تعديل كننده در برنامه هاي توسل به زور دولت ارزيابي شده است. شدت و ضعف اين نقش تا حد بالايي تابع خط مشي حزبي و كيفيت سياست ايراني در دولت بوده است. در اجراي تحقيق از روش تحليلي استفاده شده و تجزيه و تحليل اين داده‌ها غالباً به شكل كيفي، محتوايي و مقايسه‌اي بوده است.