تبيين و بررسي زمينه‌گرايي در هر يك از معيارهاي آن در زمينه‌هاي تاريخي، مياني، حاشيه‌اي و حاشيه‌ باارزش شهر تهران (مطالعه موردي: بناهاي اقامتي واقع در زمينه‌هاي مختلف شهر تهران)

عدم وضوح راهكارهاي زمينه‌گرايي در خصوص طراحي در زمينه‌هاي گوناگون اعم از زمينه‌هاي تاريخي، مياني، حاشيه‌اي و حاشيه باارزش، اهميت چگونگي توجه به معيارهاي مختلف زمينه‌گرايي را در زمينه‌هاي مختلف پر رنگ مي‌كند. سؤالات اصليِ پژوهش بدين شرح است كه: 1. معيارها و زيرمعيارهاي مؤثر در زمينه‌گرايي يك اثر معماري جديد چيست؟ 2. در زمينه‌هاي مختلف شهر تهران، توجه به چه معيارهايي از زمينه‌گرايي از اولويتِ بيشتري در طراحي برخوردار است و اهميت نسبي هركدام‌ از آن معيارها، در هر زمينه‌ (تاريخي، مياني، حاشيه‌اي و حاشيه با ارزش) شهر تهران به چه صورت است؟ براي پاسخ به اين پرسش‌ها از روش‌ تحقيق تركيبي كه اهدافي كيفي را دنبال مي‌كند، استفاده شد. مبناي استخراج معيارها و زيرمعيارهاي زمينه‌گرايي تحليل محتواي كيفي بوده است. سپس به‌منظور تبيين ميزان اهميت نسبي معيارها در زمينه‌هاي چهارگانه شهر تهران، چهار بناي اقامتي به‌صورت هدفمند از چهار زمينه مختلف شهر، به‌عنوان نماينده‌ي آن زمينه‌ها انتخاب شد كه در ادامه و با استفاده از رويۀ سلسله مراتبي ميزان زمينه‌گرايي نمونه‌ها در هر يك از معيارها و زيرمعيارهاي استخراج شده در بخش قبل كه در قالب پرسشنامه طراحي و تنظيم شده بود، توسط دانشجويان كارشناسي ارشد معماري مورد سنجش قرار گرفت. درنهايت به‌منظور تحليل داده‌ها از تحليل‌هاي آماري ازجمله نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه مفهوم زمينه‌گرايي و ارتباط آن با زمينه‌هاي مختلف از طريق بررسي چهار معيار اصلي زمينه‌گرايي (كالبدي، مفهومي، عملكردي و اجتماعي) در قالب مدل مفهومي پيشنهادي قابل تبيين است. به‌گونه‌اي كه توجه به معيارهاي زمينه‌گرايي به ترتيب در زمينه تاريخي، زمينه حاشيه باارزش، زمينه مياني و حاشيه‌اي حائز اهميت مي‌باشد كه البته در زمينه حاشيه‌اي كه معمولاً حائز ويژگي‌هاي (ارزشمند) خاصي نمي‌باشد توجه به اين معيارها حايز اهميت نبوده و در نظر گرفتن معيارهاي زمينه‌گرايي نمي‌تواند موجب ارتقاء معماري و طراحي گردد كه ازاين‌رو مي‌توان با گسترده‌تر در نظر گرفتن دامنه زمينه از تك بناها و ويژگي‌هاي واجد ارزش آن منطقه (رويكرد منطقه‌گرايي) و الهام گرفتن از مفاهيم آن منطقه، طراحي در زمينه‌هاي حاشيه‌اي را انجام داد.