چند معنايي اسم و فعل در نظريه شبكه‌ هاي شعاعي و كاربست آن در قرآن

چندمعنايي در نظريه شبكه‌هاي شعاعي بر پايه مقوله‌بندي پيش‌نمونه‌ بنياد بررسي مي‌شود. به اين منظور پس از تعيين معاني متمايز يك واژه، عضو برجسته آن‌ها (سرنمون) شناسايي، و ساير معاني در نموداري شعاعي حول آن نمايش داده مي‌شوند. پژوهش حاضر با روش توصيفي - تحليلي، چگونگي تحليل چندمعنايي براي مقوله‌هاي واژگانيِ غير از حروف اضافه و نيز كاربست قرآني آن را، با مطالعه يك نمونه بازنمايي مي‌كند. به اين منظور، معيارهاي تعيين سرنمون در اين مقوله‌هاي واژگاني (با عنوان معناي مرجع) معرّفي شده است كه شامل پنج معيارِ «نخستين معناي تأييدشده»، «غلبه در شبكه معنايي»، «قابليّت پيش‌بيني ساير معاني»، «دارا بودن پيشينه شناختي قابل قبول» و «ارتباط با تجربه زيسته انساني» مي‌باشد. در كاربست قرآني اين نظريه، ريشه‌محور بودن ساخت واژگان عربي ايجاب مي‌كند به مراحل بررسي، «تعيين واژه سرنموني ريشه» و لحاظ معيار «كوتاهي و عدم تناظر دقيق وزن و معنا» در شناسايي سرنمون، اضافه شود. با به‌كارگيري اين روش در بررسي ريشه ظهر در قرآن، براي آن، واژه سرنموني «ظَهر» با معناي مرجع «پشت انسان» به‌دست مي‌آيد؛ كه ديگر معاني واژگان اين ريشه، مانند بخش ناپيدا، ياري، پشت حيوان، رو بودن، آشكار بودن، بالا رفتن، غلبه و آگاهي به‌صورت مستقيم يا غير مستقيم از آن گرفته شده است.