تحليل انتقادي مدعاي حيرت‌‌آفريني زبان قرآن در آراء سروش و مجتهد شبستري

يكي از مهم‌ترين ملاك‌هاي اعتبارسنجي يك ديدگاه، بازخواني مدعيات آن انگاره از حيث معيارپذيري منطقي است. مدعاي حيرت‌آفريني زبان قرآن كه توسط برخي از نوگرايان طرح شده، مدعي ا‌ست، دستيابي ‌به ‌معناي روشن و نهايي آموزه‌ها و گزاره‌هاي قرآن بتمامه ميسور آدميان نيست؛ يعني از يك سو بر مدعاي معماگونگي و ابهام‌آلود ذاتي همه عبارات قرآن تأكيد مي‌شود و از ديگر سو زبان قرآن واجد معاني نامتعين خاتمه‌ناپذير قلمداد مي‌گردد. اين نوشتار مي‌كوشد با كاربست ملاحظات دقيق عقلي و نقلي، اصل داعيه حيرت‌آفريني زبان قرآن را به‌گونه انتقادي تحليل كند. نخست داعيه حيرت‌آفريني زبان قرآن از حيث صحت و درستي منطقي ارزيابي مي‌شود. سپس مجموع گزاره‌هاي ادعايي در باب حيرت‌آفريني زبان قرآن از حيث انسجام منطقي به‌طور جدي كاوش مي‌گردد. روش پژوهش مقاله «اسنادي و تحليلي» بوده و يافته‌هاي تحقيق حاكي از آن است كه مدعاي حيرت‌آفريني زبان قرآن از چند حيث معيارناپذير و مخدوش است: از نظر صحت و درستي منطقي دچار مغالطه‌هاي توجيه‌ناپذير متعددي است؛ و از لحاظ انسجام و سازواري منطقي نيز مدعيات و گزاره‌هاي ادعايي ناهمگن‌ و خودستيز به‌نظر مي‌رسد. بنابراين قرآن از زباني فيصله‌بخش سود مي‌برد؛ يعني عامه انسان‌ها به معناي روشن و نهايي متن دست مي‌يابند.