تحليل پاسخ‌هاي شبهه علم پيشين امام معصوم به حوادث آينده

نحوۀ مواجهۀ صاحبان اخبار غيبيِ ناظر به وقايع مرتبط با آينده خود يا ديگران، از ديرباز دستاويزي براي شبهه‌افكنان بوده است. يكي از شايع‌ترين شبهات اين است كه چرا كساني كه به مدد علم غيب، از خطرات آينده اطلاع داشتند، به منظور دفع خطر و ضرر از خود يا ديگر افراد مرتبط، عكس‌العملي متناسب با آن خطرات از خود نشان ندادند؟ نگاشته حاضر- كه به روش توصيفي، تحليلي و با شيوۀ كتابخانه‌اي سامان يافته- پاسخ‌هاي باورمندان به علوم غيبي معصومان را بررسيده، و به اين نتيجه رسيده است كه برخي پاسخ‌ها، نوعي تسليم به شبهه و فروكاستن از گستره و كيفيت علم غيب امام است، برخي ديگر، مبتني بر مبنايي خاص و مورد اختلاف است، و برخي ديگر فاقد معيار مشخص و شواهد كافي است. پاسخ صحيح، مبتني بر توجه به خصوصيت حادثه‌اي است كه علم غيب، از آن خبر مي‌دهد. در حوادث حتمي الوقوع، توقّع تغيير(از طريق عمل اختياري انسان)، خلاف فرضِ حتميّت، و مصداق اجتماع نقيضين است. البته در مواردي، اين حوادث در ظرف وقوع، زمينه‌اي براي عكس العمل ايجاد مي‌كنند كه امام معصوم با بهره‌گيري از علم غيب خود و در راستاي هدايت امت، به عنوان يكي از وظايف امامت، عكس العملي متناسب با حوادث مذكور، تدارك مي‌بيند.