مطالعه‌اي بر پيدايش هنر سكه دوزي در پوشاك زنان ايرانيِ دورۀ صفويه

استفاده از پوشاك سكه دوزي شده طي پنج قرن اخير در لباس زنان ايراني به‌عنوان يك فرهنگ وارداتي رايج گرديد، اين پژوهش در پي ريشه يابي خاستگاه اصلي و چگونگي ورود اين هنر و نحوه گسترش اين آرايه در پوشش زنان ايراني است، آغاز ورود مسكوكات بر روي لباس زنان ايراني از دوره صفويه بوده است. تبيين عوامل رواج اين هنر در پنج قرن اخير ايران نيز بخشي از هدف پژوهش حاضر خواهد بود. استفاده از سكه با طرح پرندگان، با تصور دريافت نيروهاي نهفته در نقوش حك ‌شده در سكه‌ها كه با اعتقادات شمني آميخته ‌شده بود، باوري را در ميان زنان ايراني ايجاد كرد كه منجر به استفاده گسترده از سكه دوزي در ميان اين زنان گرديد. اين مقاله با شيوه توصيفي-تحليلي و بر اساس نظريه گفتمان قدرت ميشل فوكو جهت دستيابي به زمينه‌هاي پذيرش فرهنگ وارداتي سكه دوزي در ميان زنان قاجار، صفوي و ماقبل آن نگاشته شده. نتايج حاصله مؤيد آن است كه در پي آشنايي زنان ايراني با پوشش سكه دوزي زنان اقوام ترك كه در دوره صفويه تحت عنوان قزلباش به شكلي گسترده به ايران وارد شدند با همان هدف دريافت نيروهاي ماورائي نقوش مندرج در سكه‌ها، مبادرت به استفاده از سكه ‌هايي با نقوش جديد با هويت و ماهيت ايراني از قبيل بز، ماهي، مار و شير نمودند كه در فرهنگ ايراني مقدس شمرده مي‌شدند.