آسيب‌ شناسي فرهنگي جامعه اسلامي از ديدگاه امام علي عليه السلام در نهج‌ البلاغه

هر تمدني در مسير شكل گيري و استمرار ممكن است با آسيب ‌ها و چالش‌ هايي مواجه شود كه آن را از مسير مستقيم منحرف سازد. در اين ميان، آسيب ‌هاي فرهنگي و نرم، نقش ويژه اي را در افول تمدن و نابودي آن ايفا مي ‌كنند. پژوهش حاضر در صدد است با اتخاذ روش توصيفي- تحليلي، مؤلفه‌ هاي آسيب ‌زاي فرهنگي جامعه و تمدن اسلامي را از ديدگاه اميرالمؤمنين عليه السلام در نهج‌ البلاغه استخراج نمايد تا كوششي جهت شناخت اين آسيب ‌ها و پرهيز از آن ها باشد. بررسي ‌ها نشان مي‌ دهد بر اساس آموزه‌ هاي نهج‌ البلاغه، مؤلفه‌ هايي همچون نفوذ فرهنگي، انحراف خواص، فتنه، بدعت، تحّجر و جمودگرايي، قدرت طلبي و غفلت، از عوامل آسيب ‌زايي هستند كه سلامت جامعه اسلامي را تهديد مي ‌كنند. در نامه 53 نهج‌ البلاغه كه عهدنامه اميرالمؤمنين عليه السلام به مالك اشتر است نيز برخي از اين مؤلفه ‌ها از جمله آشكار كردن عيوب مردم، پشيماني از گذشت و شادي بر كيفر، بدگويي از زمامداران گذشته و خلف وعده مورد تأكيد قرار گرفته است.