تحليل رهبري اخلاق ‌مدارانه امام علي عليه السلام در دوران پيش از حكومت با تأكيد بر نهج‌ البلاغه

از نظريات نوپديد در دهه‌هاي پاياني قرن بيستم ميلادي نظريه «رهبري اخلاقي» است كه در ادبيات مديريت به طور جدي بدان پرداخته شده است. دانشمندان علم مديريت معتقدند در كنار اهميت وضع و تدوين قوانين اخلاق‌ مدارانه براي جامعه، ظهور رفتارهاي اخلاق‌ مدارانه از جانب رهبر و يا شخصيت‌هايِ در رأس حكومت در مناسبات فردي و اجتماعي و انتقال اين هنجارها به آحاد جامعه از طرق مختلف، نقش اصلي را‌ در تحقق اخلاق اجتماعي ايفا مي‌كند. امام‌ علي عليه السلام در قامت شخصيتي برجسته در قدرت و حكومت اسلاميِ پس از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم مي‌كوشد با تأكيد بر تقدّم اخلاق بر هر مقوله‌اي نشان دهد آموزه‌هاي اخلاق ‌مدارانه چه در حكومت و غيرآن تفاوتي ندارد. رهبري اخلاق ‌مدار مي‌كوشد ابتدا با اصول اخلاقي مناسب، براي حفظ دين و اخلاق از بروز جنگ پيشگيري نمايد و سپس نشان دهد ‌كه انسانيت برمحور اخلاق‌ بر مدّعي ديندار بي‌اخلاق ترجيح و برتري دارد. يافته‌هاي اين پژوهش‌ كه با رويكردي توصيفي و تحليلي صورت پذيرفته، نشان مي‌دهد ‌كه درسيره امام‌ علي عليه السلام اخلاق‌ محوري اصالت دارد و او در تقابل با مخالفانش كوچك ترين مسائل اخلاقي را‌ فدا نكرده ‌است.