كمال در كلام اميرالمومنين علي عليه السلام

نگرش اميرالمؤمنين عليه السلام به موضوع كمال، نگرشي خاص است. بياناتي از حضرت در مورد كمال وارد شده است كه بعضاً نظيري در ديگر سخنان معصومين عليه السلام ندارد. از جمله اين ‌كه كمال در دنيا مفقود است، كه براي فهم اين سخن بايد به اقسام دنيا كه عبارتند از دنياي ممدوح و مذموم و نيز رابطه بين دنيا و آخرت توجه نماييم. در يك نگرش كلي مي‌توان گفت كه كمال در عرصه‌هاي مختلف مورد توجه آن حضرت قرار گرفته است كه در قالب نگرش ايجابي و نگرش سلبي قابل تبيين است. اما نگرش ايجابي اميرالمؤمنين به بحث كمال، شامل چندين جهت است. يك جهت، توجه به ارزش ذاتي انسان دارد كه همانا عقل و خرد اوست. جهت ديگر وجه ايجابي كمال مربوط به رابطه زبان و قلب است. زبان انسان تابع قلب اوست و اگر آدمي بخواهد شخصيتش را حفظ كند، بايد مواظب قلب خويش باشد، چرا كه زبان مظهر قلب آدمي است. درنتيجه اگر كسي از لحاظ دل، دلير و از جهت زبان گويا باشد، هم از جهت قلب در معرفت خدا و حمايت از ياد او موفق است و هم از لحاظ زبان در نشر معارف ديني و تزكيه نفوس و خدمت به جامعه كامياب.