تنوع سوماكلونال در گياهان باززايي‌شده ليلكي (.Gleditschia caspica Desf) با استفاده از نشانگرهاي بين ريزماهواره ژنومي (ISSR-PCR)

تنوع سوماكلونال، آزمايش ژنتيكي است كه با استفاده از آن مي‌توان تغييرات ژني و ثبات ژنتيكي گياه تكثيرشده را نسبت به گياه مادري ارزيابي كرد. هدف اين پژوهش، بررسي تنوع سوماكلونال در گياهان باززايي‌شده ليلكي (Gleditsia caspica Desf.) تحت تأثير تنظيم‌كننده رشد BAP و بازدارنده رشد CPZ بود. پس از بذرگيري از يك درخت ليلكي در باغ گياه‌شناسي دانشكده منابع طبيعي در دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري، ژنوتيپ‌هاي پايه مادري و گياهان باززايي‌شده در محيط‌هاي كشت حاوي BAP (20 ميكرومول) و CPZ (0.3، سه و 15 ميكرومول) با استفاده از نشانگر مولكولي ISSR مقايسه شدند. بيشترين درصد شاخه‌زايي و تعداد شاخساره در تيمار BAP با غلظت 20 ميكرومول مشاهده شد. وجود بازدارنده رشد CPZ در محيط ‌كشت به‌شدت سبب كاهش درصد شاخه‌زايي ريزنمونه‌ها شد. همچنين، روند كاهشي مشخصه‌هاي مورد مطالعه با افزايش غلظت CPZ تشديد يافت. استفاده از 10 نشانگر مولكولي ISSR درمجموع، 107 نوار DNA توليد كرد كه 87.9 درصد آن‌ها، چندشكلي بودند. دارنگاره تجزيه خوشه‌‌اي براساس ماتريس تشابه جاكارد به‌روش UPGMA نشان داد كه ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه با ضريب تشابه 0.27 در دو گروه قرار گرفتند. به‌نظر مي‌رسد كه وجود بازدارنده رشد CPZ به‌‌رغم اثر منفي بر رويش گياه سبب افزايش تنوع و كاهش شباهت ژنتيكي بين گياهان باززايي‌شده و پايه مادري مي‌شود.