باززايي درون شيشه اي انار شيطان (Tecomella undulata (Sm.) Seem): بررسي پتانسيل رويان زايي سوماتيكي ريزنمونه تخمدان

انارشيطان (Tecomella undulata (Sm.) Seem) يك ‌‌گونه چوبي چند‌‌منظوره است كه به‌‌دليل زادآوري طبيعي ناكارآمد، جزء دسته گياهان در معرض خطر قرار دارد. نرخ كم ريشه‌‌زايي نابجاي قلمه‌‌‌‌ها، دليل اصلي عدم موفقيت در ازدياد رويشي آن بوده است. ازاين‌رو، پژوهش پيش‌‌رو به‌‌منظور ارزيابي پتانسيل اين گونه براي رويان‌‌زايي سوماتيكي درون‌‌شيشه‌‌اي انجام شد. ريزنمونه تخمدان در محيط كشت اصلاح‌‌شده MS در تركيب با اكسين‌‌ها و سيتوكينين‌‌هاي مختلف كشت شد. نتايج نشان‌دهنده برتري NAA در القاي پينه رويا‌‌ن‌‌زا بود. بيشترين پينه‌‌هاي رويان‌‌زا در محيط كشت حاوي NAA با غلظت‌هاي 0.5، دو، سه و چهار ميلي‌‌گرم بر ليتر مشاهده شد كه توده‌هاي پيش‌‌روياني و رويان‌‌هاي سوماتيكي كروي نيز ايجاد كرد. كاربرد انفرادي سيتوكينين‌‌هاي TDZ و BA در غلظت‌هاي كم سبب پينه‌‌زايي قابل‌قبولي شد، اما اين پينه‌‌ها، غيررويا‌ن‌‌زا بودند. بهترين پُرآوري پينه‌‌هاي رويان‌‌زا در محيط كشت بدون هورمون به‌دست آمد. محيط‌هاي حاوي 7.5 و 10 ميلي‌‌گرم بر ليتر NAA به‌‌تنهايي توانستند رويان‌هاي سوماتيكي را همراه با پرآوري پينه القا كنند. محيط حاوي BA با غلظت كم (0.1 و دو ميلي‌‌گرم بر ليتر) و ساكارز با غلظت 30 گرم بر ليتر سبب رويان‌‌زايي سوماتيكي دوباره شد. كاربرد BA و GA3 و افزايش غلظت ساكارز محيط كشت نتوانستند رويان‌‌هاي سوماتيكي القاشده در مرحله‌هاي پينه‌‌زايي و پرآوري پينه را بالغ كنند. يافته‌‌هاي اين پژوهش درزمينه توليد پينه رويان‌‌زا و رويان سوماتيكي انارشيطان مي‌‌تواند پايه‌‌اي سودمند براي پژوهش‌هاي گسترده‌‌تر آينده در ريزازديادي اين گونه سخت‌كار باشد.