اثر آتش‌سوزي بر كيفيت رواناب در حوضه‌هاي آبخيز جنگلي (مطالعه موردي: جنگل آموزشي و پژوهشي خيرود)

آتش‌‌سوزي جنگل مي‌‌تواند اثرات بسياري بر كيفيت آب به‌‌ويژه در حوضه‌هاي تأمين‌كننده آب آشاميدني داشته باشد. به‌منظور بررسي تأثير آتش‌‌سوزي تجويزي با شدت‌هاي كم، متوسط و زياد بر كيفيت رواناب در جنگل آموزشي و پژوهشي خيرود، 12 قطعه‌‌نمونه‌‌ استقرار يافت. در اولين رخداد بارش پس از آتش‌‌سوزي و نيز شش و 12 ماه پس‌ازآن، نمونه‌‌هاي رواناب جمع‌‌آوري و به آزمايشگاه منتقل شدند. مشخصه‌‌هاي كيفي رواناب مورد بررسي شامل pH، هدايت الكتريكي (EC)، كل مواد جامد معلق (TSS)، كل مواد جامد محلول (TDS) و سختي كل (TH) بودند. براساس نتايج به‌دست‌آمده، همه مشخصه‌‌هاي مذكور پس از آتش‌‌سوزي نسبت به شاهد، افزايش نشان دادند، اما اختلاف بين آن‌ها معني‌‌دار نبود. بيشترين مقدار اين مشخصه‌‌ها در آتش‌‌سوزي با شدت زياد مشاهده شد، اما با گذشت زمان از آتش‌‌سوزي، آن‌ها روند كاهشي داشتند. فاصله از زمان وقوع آتش‌‌سوزي فقط بر TSS و TH، اثر معني‌‌دار داشت. TSS و pH به‌ترتيب پس از شش ماه و يك سال در شدت‌‌هاي آتش‌‌سوزي كم و متوسط به‌مقدار شاهد رسيدند. TDS بلافاصله در اولين رخداد بارش در قطعه‌نمونه‌هاي شاهد و تيمارهاي آتش‌سوزي با شدت‌‌هاي كم، متوسط و زياد به‌‌ترتيب 22، 46، 53 و 78 ميلي‌‌گرم در ليتر به‌دست آمد. مقدار اين مشخصه در تيمارهاي مذكور پس از گذشت يك سال از آتش‌سوزي به‌‌ترتيب به 25، 36، 41 و 44 ميلي‌‌گرم در ليتر رسيد. به‌طوركلي، آتش‌‌سوزي سبب تغيير در مقدار مشخصه‌‌هاي كيفي رواناب، هدررفت عناصر و افت حاصلخيزي خاك مي‌‌شود. به‌‌منظور كاهش تخريب خاك، اقدامات مديريتي خاك جنگل پس از آتش‌سوزي ضروري است.