گونه‌شناسي رويكردهاي اعيان‌سازي در برنامه‌ريزي شهري معاصر

از نيمه دوم قرن بيستم تاكنون، انديشمندان در مورد اعيان‌سازي بحث كرده‌اند. با وجود تنوع در ديدگاه‌هاي پژوهشگران، همگي بر ويژگي اصلي اعيان‌سازي يعني جابجايي جمعيت، اتفاق نظر دارند. با وجود گستردگي اين مطالعات در سطح بين‌المللي، در ايران، مطالعات نظريه‌هاي متأخر اعيان‌سازي معدود بوده و به تفكيك و طبقه‌بندي انواع آن پرداخته نشده است. درحالي كه شهرهاي بزرگ با هر زمينه و وضعيتي، يا مورد اعيان‌سازي قرار گرفته‌اند و يا دست كم در معرض آن واقع شده‌اند كه اين مسئله، لزوم توجه به انواع و گونه‌هاي نظريات اعيان‌سازي را روشن مي‌سازد. اين پژوهش با هدف گونه‌شناسي رويكردهاي اعيان‌سازي در دوره معاصر (1990 تاكنون) انجام گرديده است. براي دستيابي به هدف فوق در تحقيق كيفي، اين پژوهش با روش گونه‌شناسي و طبقه‌بندي نظريه‌ها با جمع‌آوري داده‌ها از طريق روش‌هاي كتابخانه‌اي و ايجاد چارچوب رويكردهاي اعيان‌سازي در برنامه‌ريزي شهري معاصر صورت گرفته است. عمده رويكردهاي اعيان‌سازي معطوف به رويكردهاي دولت‌محور، جمعيتي، فرهنگي، حمل‌ونقل‌گرا، زيست‌محيطي و فوق- اعيان‌سازي بودند كه هر رويكرد تبيين شده و مسائل مربوط به هركدام روشن گرديد. در نتيجه لزوم نظريه‌پردازي در زمينه اعيان‌سازي در كشور بايستي معاصرسازي شود و توسعه مجدد محلات نه به عنوان هدف غايي بلكه به عنوان وسيله‌اي براي دستيابي به زيست‌پذيري محلات شناخته شود. اثرات پروژه‌هاي نوسازي كه به شكل اعيان‌سازي نمود پيدا كرده‌اند شناسايي و بررسي شوند زيرا يك فقدان آماري و مطالعاتي در زمينه اعيان‌سازي در ايران وجود دارد.