ارزيابي و مدل‌سازي عوامل مؤثر بر‌ توزيع خدمات عمومي در مناطق روستايي با رويكرد توسعه روستايي (مطالعه موردي: آبادي‌هاي شهرستان تكاب)

توزيع منطقي و عادلانه خدمات عمومي در مناطق روستايي، موضوع پژوهش‌هاي متعددي بوده است. يك توزيع عادلانه مي‌تواند دستيابي به توسعه روستايي را تسهيل نمايد. در حالي‌ كه عدم بهره‌مندي از خدمات عمومي يا توزيع غيريكنواخت و خوشه‌اي آن در سطح آبادي‌ها، مي‌تواند مانعي براي توسعه تلقي شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارزيابي وضعيت توزيع خدمات‌عمومي در مناطق روستايي شهرستان تكاب، از توابع استان آذربايجان‌غربي و عوامل مؤثر بر آن بوده است. اين پژوهش از نوع تحقيقات توصيفي تحليلي بوده و اطلاعات مورد نياز از شناسنامه آبادي‌هاي شهرستان توسط مركز آمار ايران(۱۳۹۰)، اخذ شده است. و براي تجزيه‌و‌تحليل اطلاعات از آمار فضايي و نرم‌افزارArcGIS ، بهره گرفته شده است. تحليل‌هاي مورد استفاده شامل: روش پهنه‌بنديIDW ، تحليل خودهمبستگي فضايي موران، تحليل لكه‌هاي داغ (Hotspot) و رگرسيون‌وزني‌جغرافيايي(GWR) بود. نتايج نشان داد توزيع خدمات‌عمومي در سطح آبادي‌هاي شهرستان، يكسان نبوده است. اين عدم يكنواختي هم به لحاظ نوع خدمات عمومي بوده است و به عنوان مثال باوجود بهره‌مندي اكثر آبادي‌ها از خدمات برق، آب و گاز، برخورداري از خدمات فرهنگي -ورزشي بسيار كم بوده است. از طرفي تفاوت‌هايي به لحاظ فضايي در توزيع خدمات وجود دارد. خدمات‌عمومي داراي خودهمبستگي فضايي هستند و به صورت خوشه‌اي در سطح شهرستان پراكنده شده‌اند. به اين صورت كه خوشه‌هايي با مقادير بالا بيشتر در سطوح دهستان‌هاي احمدآباد و انصار به چشم مي‌خورند و مقادير پايين، در سطح دهستان‌هاي چمن، كرفتو و ساروق تشكيل شده‌اند. نتايج تحليل رگرسيون وزني جغرافيايي نشان داد مدل به‌كار گرفته‌ شده جهت تبيين عوامل مؤثر بر توزيع خدمات‌عمومي در آبادي‌هاي شهرستان، مجموعا توانسته است 78/8 درصد از تغييرات متغير وابسته را تبيين كند.