بررسي تغيير ساختار سياسي ايران از سنتراليسم(تمركزگرايي) به فدراليسم

دولتها به سه دسته سنتراليستي تك ساخت و (تمركزگرا)، فدرال و ناحيه اي تقسيم مي شوند. در حكومتهاي بسيط و سنتراليستي(تمركزگرا)، دولت مركزي كليه مديريتهاي محلي را تحت نظارت خود دارد و ميزان قدرت آنها را تعيين مي كند. الگوي فدرال در كشورهاي كثير الملل جهان معمول است و گذار به سوي آن مي تواند دموكراسي، وحدت داخلي، عدالت و توسعه را به ارمغان بياورد. الگوي نظام حكومتي در ايران بسيط و سنتراليستي( تك ساخت و تمركزگرا) است. اين ساختار با توجه به وسعت زياد، تنوع قومي، زباني، فرهنگي و جغرافيائي ايران، توانايي لازم براي ايجاد توسعه پايدار و عدالت اجتماعي را ندارد. در حال حاضر ساختار سنتراليستي(تمركزگرا) در ايران با مشكلاتي نظير توسعه نامتوازن، بوروكراسي شديد، بي عدالتي فضايي و انباشت سرمايه هاي مادي و انساني و برخورداري از همه اختيارات ريز و كلان در نواحي مركزي و عقب ماندگي نواحي پيراموني(اقتصادي، اجتماعي، سياسي، فرهنگي، زيستي...) را در پي داشته است. نظام فدراليسم، راه حل سياسي خوبي براي اداره سرزمينهايي است كه داراي وسعت زياد، تنوعات جغرافيايي، و از گروههاي گوناگون انساني (زباني، مذهبي، قومي، فرهنگي...) تشكيل شده است. روش تحقيق در اين مقاله به صورت توصيفي - تحليلي است. اين پژوهش براي دستيابي به عدالت، و توسعه برابر فضاي سرزميني در ابعاد اقتصادي، سياسي، فرهنگي و اجتماعي بر لزوم گذار از ساختار متمركز و استقرار نظام فدرال در ايران تاكيد دارد.