وضعيت خاك هاي منطقه 21 شهرداري تهران از نظر آلودگي به برخي فلزات سنگين

زمينه و هدف: افزايش مصرف تركيبات شيميايي در فرايندهاي صنعتي سبب تجمع آلاينده ها از جمله فلزات سنگين شده است، كه حذف آنها از محيط زيست بسيار هزينه بر و سخت مي باشد. هدف اين پژوهش كاربردي بررسي ميزان آلودگي فلزات سنگين كادميم، كرم و سرب در خاك غرب تهران با استفاده از شاخص هاي آلودگي، غني سازي و زمين انباشت و فاكتور آلودگي مي باشد.روش بررسي: به منظور ارزيابي ميزان غلظت عناصر سنگين در منطقه مورد بررسي، نمونه برداري در هر سه ناحيه از منطقه 21 شهرداري تهران صورت گرفته و از هر ناحيه 10 نمونه با سه تكرار و در مجموع 90 نمونه در بهار 1399 تهيه شده و غلظت عناصر كادميم، سرب و كروم در عصاره تيزاب سلطاني و با استفاده از دستگاه جذب اتمي اندازه گيري شد. تحقيق حاضر از نوح تحقيقات توصيفي - تحليلي است و داده‌هاي آن از نوع اوليه بوده كه به دو روش اسنادي و مطالعات ميداني تهيه گرديده است.يافته ها: نتايج نشان داد كه تجمعي از اين عناصر در خاك سطحي ايجاد شده است. ميانگين غلظت عناصر مورد بررسي در ناحيه دو و سه بيشتر از ناحيه يك بود. خاك سطحي ناحيه سه مقادير بيشتري سرب، كادميم و كروم نسبت به دو ناحيه ديگر داشت اما اين مقادير اختلاف معني داري با ناحيه دو نداشت. ميانگين مقدار سرب، كروم و كادميم براي كل منطقه به ترتيب برابر با 1/38، 9/1 و 1/6 ميلي گرم بر كيلوگرم بود. شاخص غني سازي در نواحي دو و سه بيشتر از يك بود اما مقدار عددي اين شاخص در ناحيه يك كمتر از يك بود. مقادير شاخص زمين انباشتگي براي عنصر سرب در هر سه ناحيه كلاس غير آلوده تا كمي آلوده و براي كادميم و كروم كلاس غير آلوده را نشان داد. مقدار عددي فاكتور آلودگي به جز در مورد كادميم و در ناحيه يك، در ساير موارد يك و بيشتر از يك بوده كه نشانگر غلظت بالاي اين عناصر نسبت به غلظت زمينه در منطقه مورد بررسي است.بحث و نتيجه گيري: در اثر فعاليت هاي صنعتي و ترافيكي، تجمع مقادير مازاد عناصر انسان پديد در محدوده مورد مطالعه ايجاد شده است.