بررسي تأثير عوامل اقتصادي بر تخريب محيط زيست با استفاده از رويكرد پانل 3SLS (منتخب كشورهاي درحال توسعه و توسعه يافته)

زمينه و هدف: به دنبال افزايش آلودگي هاي زيست محيطي ناشي از رشد اقتصادي، چالش هاي زيست محيطي به يكي از مهم ترين دغدغه هاي سياست گذاران تبديل شده است. زيرا آلودگي محيط زيست منجر به اثرات نامطلوب زيست محيطي از جمله تغييرات آب و هوايي و گرم شدن كره زمين شده و در نهايت سبب تهديد حيات بشر و تخريب اكوسيستم مي شود. از اين رو هدف اين مطالعه بررسي تأثير عوامل موثر بر تخريب محيط زيست است.  روش بررسي: اين پژوهش در سال 1398 با استفاده از داده هاي سري زماني 26 كشور منتخب در حال توسعه و 17 كشور منتخب توسعه يافته، تاثير عوامل اقتصادي موثر بر تخريب محيط زيست، طي دوره 1995-2015 مورد بررسي قرار گرفته است. از اين رو  براي بررسي وجود منحني زيست محيطي كوزنتس در كشورهاي مورد مطالعه اقدام به برآورد ضرايب متغيرها در سه معادله، رد پاي اكولوژيكي، مصرف انرژي و رشد اقتصادي با روش سيستم معادلات همزمان با داده هاي تابلويي (panel 3sls) شده است زيرا در اين روش به علت برازش همزمان معادلات، ضرايب برآورد شده از دقت بالاتري برخوردارند. يافته ها: نتايج برآورد ضرايب مدل با استفاده از تكنيك حداقل مربعات سه مرحله اي با داده هاي تابلويي بيانگر آن است كه وجود فرضيه زيست محيطي كوزنتس در كشورهاي توسعه يافته قابل تأييد نمي باشد، زيرا ضرايب مربوط به توليد ناخالص داخلي و مجذور آن به ترتيب منفي و مثبت مي باشند، اما در كشورهاي در حال توسعه ضرايب متغيرهاي توليد ناخالص داخلي و مجذور آن به ترتيب مثبت و منفي بوده كه تأييد كننده وجود فرضيه زيست محيطي كوزنتس در اين كشورها است. بحث و نتيجه گيري: با توجه به نتايج به دست آمده، متغير مصرف انرژي در هر دو دسته كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه تاثير مثبت و معنادار بر تخريب محيط زيست داشته است، در حالي كه متغير باز بودن تجاري در كشورهاي در حال توسعه و توسعه يافته تاثير منفي و معنادار بر انتشار آلودگي و رد پاي اكولوژيكي دارد. بنابراين پيشنهاد مي شود با توجه به اهميت بالاي محيط زيست، همزمان با برنامه ريزي و سياست گذاري براي رشد اقتصادي بالاتر، وضع قوانين زيست محيطي و به كارگيري تكنولوژي هاي دوستدار محيط زيست مورد توجه قرار گيرند.