سَرَقوسَه از فتح اسلامي تا سقوط به دست مسيحيان

در فاصلۀ سال هاي 86– 264ق، مسلمانان به سلسله حملاتي دريايي براي فتح شهر بندري سرقوسه دست يازيدند. اين مقاله پس از بررسي زمينه ها و علل حملات، بدين نتيجه دست يافته است كه حملات مسلمانان به سرقوسه با اهداف گسترش دين اسلام و نيز دستيابي به منابع اقتصادي سرقوسه و سلطه بر راه تجاري درياي مديترانه صورت گرفت. پيامد حملات كه پس از دو سده و اندي كوشش مستمر، به فتح سرقوسه انجاميد، براي مسيحيان زيان بار بود و براي مسلمانان نيز به دليل نداشتن سياستي درست براي حفظ شهر، دستاوردي نداشت. چه، از يك سو، به ويراني آثار فرهنگي- تمدني و تخريب شهر و در نتيجه مهاجرت سكنه به سرزمين هاي امن تر بيزانس و كاهش جمعيت انجاميد. از سوي ديگر مناقشات سران نظامي مسلمان صقليّه با والي سرقوسه- ابن ثمنه- و فزون خواهي براي دستيابي به مناطقي بيشتر در صقليّه، باعث استمداد ابن ثمنه از رُجار نُرماندي براي شكست رقباي سياسي شد. سرانجام، نورمان ها به بهانۀ غارت و تعدّي فردي مسلمان موسوم به ابن عبَّاد به كليساها، در 479ق سرقوسه را بازستاندند.