خوانش تاريخي – تطبيقي پوشاك و آرايۀ نقوش انساني سفال گلابه‌اي نيشابور

نقوش انساني يكي از انواع آرايه‌هاي به‌كاررفته در سفال گلابه‌اي نيشابور در سده‌هاي نخست اسلامي است كه به‌روش پديدارشناسانه، به الگوهاي زنانه و مردانه نام‌گذاري شده است. پژوهش حاضر پديدارشناسي صرف را براي الگوبندي جنسي نقوش بسنده نمي‌داند و با هدف بازخواني جنسيّت فيگورها، در صدد پاسخگويي به اين مسائل است:بازخواني تطبيقي تاريخي اسلوب پوشاك نقوش انساني سفال نيشابور، چگونه به تشخيص جنسيّت فيگورها كمك مي‌كند؟كاركرد غالب نقش‌مايه‌هاي ساساني در سفال نيشابور تزئيني است يا نمادين؟جامعۀ آماري پژوهش حاضر، 14 نقش است كه از ميان 50 نمونه، با تأكيد بر الگوهاي مردانه و زنانه ، يا تحليل‌شده در پژوهش‌هاي پيشين انتخاب شده است تا با منابع كتابخانه‌اي– اسنادي، در مطالعه‌اي تطبيقي تاريخي، به ارزيابي دوبارۀ جنسيّت الگوها بپردازد. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش:اسلوب پوشاك نقوش انساني سفال نيشابور با پوشاك درباريان وراء رود (ماوراءَالنّهر) و خراسان در دوره‌هاي نخست اسلامي همانند است.كاركرد غالب آرايه‌هاي ساساني در سفال ساماني، تزئيني است.درنهايت، اين مقاله برخي نقوش موسوم به زنانه را متعلق به جوانان پيراسته يا نوجوانان نابالغ درباري مي داند.