بررسي تأثير كاربرد كودهاي زيستي ورمي كمپوست و ورمي واش بر رشد گياه گازانيا (Gazania rigens L.)

سابقه و هدف: امروزه ، كودها يكي از عوامل موثر بر عملكرد گياهان هستند ، اما استفاده زياد از آنها ، به ويژه اگر با روشهاي مديريت نامناسب مانند سوزاندن بقاياي گياهان تركيب شود ، مواد آلي خاك را به شدت كاهش مي دهد. همچنين استفاده طولاني مدت از كودهاي شيميايي منجر به شستشو و آلودگي آب هاي زيرزميني مي شود. استفاده از كودهاي زيستي براي كاهش استفاده از كودهاي شيميايي و افزايش بازده محصول ، يك استراتژي مهم براي حركت به سمت كشاورزي پايدار است. تاكنون هيچ تحقيقي در مورد تأثير ورمي كمپوست و ورمي واش بر رشد و نمو گياه گازانيا انجام نشده است. بنابراين مطالعه حاضر به منظور بررسي اثرات ورمي كمپوست و ورمي واش بر رشد و نمو گياه گازانيا انجام شد. مواد و روش‌ها : به‌منظور بررسي تاثير كودهاي زيستي بر خصوصيات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي گل گازانيا آزمايشي در سال 1397 در گلخانه‌ گروه زراعت دانشگاه تهران در كرج انجام شد. ورمي‌كمپوست در 4 سطح (شاهد، 20، 40 و 60 درصد حجمي بستر كشت) و ورمي‌واش در 4 سطح (شاهد، 50، 100 و 200 ميلي‌گرم در ليتر) به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي استفاده شدند. صفات ارتفاع بوته، تعداد گل، قطر گل، حجم ريشه، وزن تر و خشك اندام هوايي، وزن تر و خشك ريشه، مقدار كلروفيل، ميزان قند محلول، غلظت عناصر پتاسيم، نيتروژن و فسفر برگ مورد بررسي قرار گرفتند. تجزيه و تحليل آماري داده ها با استفاده از نرم افزار SAS نسخه 9.1 و مقايسه ميانگين ها با استفاده از آزمون چند دامنه دانكن در سطح احتمال 5٪ انجام شد. يافته‌ها: تيمارهاي ورمي كمپوست و ورمي واش اثرات چشمگيري بر خصوصيات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي گياه گازانيا داشتند. اثر متقابل ورمي كمپوست و ورمي واش براي همه صفات مورد مطالعه به جز غلظت فسفر معني دار بود. بيشترين تعداد گل (10 گل) در تيمار 60٪ ورمي كمپوست و ورمي واش با ميزان 100 ميلي گرم در ليتر مشاهده شد. از نظر تعداد و قطر گل بين 40 تا 60 درصد حجم ورمي كمپوست و همچنين بين 100 تا 200 ميلي گرم در ليتر ورمي واش تفاوت معني داري مشاهده نشد. بنابراين ، افزايش مقدار ورمي كمپوست و ورمي واش تا حدي باعث افزايش خصوصيات توليد مثل گياه مي شود و بالاتر از آن حتي مي تواند صفات مربوطه را كاهش دهد. با افزايش حجم ورمي كمپوست از 20٪ به 40٪ ، حجم ريشه گازانيا به طور قابل توجهي تغيير كرد. وزن تازه و خشك شاخه ها نيز پاسخي مشابه به تيمارهاي ورمي كمپوست و ورمي واش نشان داد. ورمي كمپوست و ورمي واش باعث افزايش كلروفيل در گازانيا شدند. بيشترين مقدار كلروفيل b در تيمار ورمي كمپوست با حجم 60٪ و 50 ميلي گرم در ليتر ورمي واش مشاهده شد. نتيجه گيري: بر اساس نتايج آزمايش ورمي كمپوست و ورمي واش با افزايش جذب مواد مغذي مؤثر، صفات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي گياه گازانيا را بهبود بخشيدند. اثر تيمار ورمي كمپوست بر صفات مورد بررسي گازانيا بيش تر از تيمار ورمي واش بود. تيمار 40 درصد حجمي ورمي كمپوست و 200 ميليگرم در ليتر ورمي واش مناسب ترين تيمار جهت بهبود رشد گياه گازانيا بود.