بررسي اثر عوامل اقتصادي و غيراقتصادي بر عملكرد محيط‌زيست: مدل پنل‌ديتاي فضايي براي كشورهاي حوزۀ خليج فارس

امروزه عملكرد محيط‌زيست، مورد توجه گسترده‌اي قرار گرفته است. مسائلي همچون آلودگي هوا، گرمايش زمين، نابودي زيستگاه‌هاي طبيعي، تهديد تنوع زيستي، بحران كم‌آبي و بيابان‌زايي از جمله عواملي مسائلي هستند كه آينده بشر را تهديد مي‌كنند.حجم فعاليت‌هاي نفت و گاز كشورهاي حاشيه خليج فارس، از جمله بسترهايي هستند كه توجه به عملكرد محيط‌زيست اين حوزه را نيز برجسته مي‌سازند. از همين روي، مقاله حاضر به دنبال بررسي اثر عوامل اقتصادي و غيراقتصادي موثر در عملكرد زيست‌محيطي كشورهاي حوزه خليج فارس است كه عوامل اقتصادي نرخ رشد اقتصادي، درجه بازبودگي اقتصادي، شدت انرژي و عوامل غيراقتصادي شهرنشيني، دمكراسي، جمعيت، توسعه سرمايه انساني و توسعه‌مالي را با استفاده از مدل پنل‌ديتاي فضايي مورد بررسي قرار مي‌دهد تا آثار اين تعامل را نيز آشكار سازد. جامعه آماري هشت كشورحوزه خليج فارس، مشتمل بر كشورهاي ايران، امارات متحده عربي، بحرين، عراق، عمان، عربستان سعودي، قطر و كويت است كه دوره زماني 1998 تا 2018 را مورد بررسي قرار مي‌دهد. يافته‌هاي تحقيق، نشانگر معناداري اثرات فضايي مربوط به توسعه مالي، بازبودگي تجارت و شهرنشيني مي باشد.