بررسي الگوهاي كالبدي تقويت كننده تعامل مطلوب ميان ساكنين خانه (نمونه موردي؛ خانه هاي بافت مياني كرمانشاه)

بيان مساله؛ پژوهش حاضر به بررسي عوامل كالبدي موثر بر تقويت تعامل مطلوب ميان ساكنين خانه مي‌پردازد. «تعامل مطلوب» به معناي ارتباطي است كه حد آن توسط فرد قابل تنظيم باشد. از اين رو با دو نياز رواني مهم در انسان يعني نياز به ارتباط با ديگران و نياز به انتخابگري نسبت دارد. خانه بايد بتواند شرايط برقراري ارتباط غير اجباري را ميان ساكنينش فراهم نمايد. بر اين مبنا سوال اين است كه «كدام الگوهاي كالبدي در خانه مي‌توانند شرايط برقراري تعامل مطلوب ميان ساكنين را بهتر محقق كنند؟» از آنجا كه يافتن پاسخ اين سوال نيازمند مطالعه‌ همزمان رفتار و فضاست، نياز است بعضي  خانه‌هايي كه زندگي در آنها جريان دارد براي بررسي انتخاب شوند. مصداق‌ها، از ميان خانه‌هاي بافت مياني شهر كرمانشاه انتخاب شده است. زيرا اين خانه‌ها هنوز محل زندگي خانواده‌ها هستند و با داشتن حياط، از تنوع فضايي مناسبي برخوردارند.سوال تحقيق؛ در اين صورت سوال اين است كه «كدام الگوهاي كالبدي در خانه‌هاي بافت مياني شهر كرمانشاه، در جهت تقويت تعامل مطلوب ميان ساكنين عمل مي‌كنند؟»  هدف تحقيق؛ آن است كه با استخراج كليت‌هاي كالبدي كه با يكي از وجوه كيفيت بخش خانه نسبت دارد، الگوهايي براي طراحي بهتر خانه به دست آيد.روش تحقيق؛ تركيبي از نمونه موردي و كيفي است. ابتدا سه محله از محله‌هاي بافت مياني كرمانشاه انتخاب شده، سپس به اقتضاي وسعت هر محله، تعداد سه يا چهار خانه به شكل تصادفي براي مطالعه‌ ميداني انتخاب گرديده است. شيوه‌ جمع‌آوري داده‌ها از مصاديق، كيفي و تركيبي از مصاحبه‌ عميق با ساكنين، مشاهده‌ رفتار‌ها و برداشت كروكي‌هايي از فضا‌هاست. تحليل داده‌ها به روش كيفي انجام شده است.مهم ترين يافته ها و نتيجه گيري تحقيق؛ در همه‌ خانه‌هاي مذكور حداقل سه نوع فضا وجود دارد كه به ترتيب براي پناه بردن به تنهايي، در جمع بودن و تجربه‌ تنهايي در كنار جمع، توسط ساكنين استفاده مي‌شود. الگوهاي كارآمد در اين خانه‌ها به سلسله مراتب فضاهاي خانه، سازماندهي پر و خالي، تنوع فضاها، همنشيني فضاها، لبه‌ها و مرزها و اجزاء دروني فضاها مربوط مي‌شود. در كل هر قدر در يك خانه فضاهاي نيمه خصوصي بيشتري به شكل حائل براي فضاهاي خصوصي عمل كرده و در عين حال فضاهاي جمعي را در بر گرفته و به آنها اشراف داشته باشند، در آن خانه امكان تجربه‌ تعامل مطلوب براي ساكنين بهتر فراهم مي‌شود.