تحليل و بررسي متن آثار شاخص معماري معاصر ايران بر اساس خوانش دلوز از فرم (از سال 1385 تاكنون)

بيان مساله: معماري به‌مثابه يك متن، بازتابنده انديشه‌ها و ارزش‌هايي است كه براي درك و دريافت معاني آن مي‌توان از نشانه‌شناسي مدد جست. از سويي ديگر در طول تاريخ هنر، فلاسفه و نظريه‌پردازان در تلاش بوده‌اند كه مفهوم فرم را تبيين نمايند. از دهه‌ي 80 ميلادي به بعد، صورت و فرم آثار معماري تغييرات شگرفي را به خود ديده است؛ اين امر معلول نوع نگرش انسان به هنر است. ژيل دلوز به روشي خاص به بيان مفهوم فرم پرداخته است. وي با استمداد از مقولات پيرس، فرم را نوعي فعليت و جدال مي‌داند كه از طريق مخالف و متضاد بودن ميان دو چيز به وجود مي‌آيد. با توجه به مؤلفه‌هاي مطرح‌شده درانديشه وي مي‌توان به نحوه تجلي فرم و شكل‌گيري انواع آن به‌عنوان ابزارى مهم در معنا سازي از لايه‌هاي درونى معمارى استناد نمود.سوال تحقيق: پرسش‌هايي كه اين پژوهش سعي دارد تا به آن‌ها پاسخ دهد : 1- لايه هاي تشكيل‌دهنده متن معماري معاصر ايران كدامند؟ 2 از جدال ميان لايه هاي متن، كدام‌يك از فرم‌هاي معماري دلوزي در بازه زماني موردنظر تحقيق تعين يافته است ؟اهداف تحقيق: شناخت جايگاه نظريه نشانه‌شناسي متن، تبيين متن معماري و لايه‌هاي اثرگذار آن بر شكل‌گيري فرم از نگاه دلوز و شناسايي مؤلفه‌هاي هر يك از انواع فرم در معماري معاصر است.روش تحقيق: پژوهش از گونه پژوهش‌هاي نظري است كه در مرحله جمع‌آوري اطلاعات از روش توصيفي_ تحليلي، در مرحله تجزيه‌وتحليل داده‌ها از روش كيفي (تحليل محتوا) و استدلال منطقي بهره گرفته است. پس از تدوين مدل نشانه‌شناسي لايه‌اي، متن معماري 10 اثر از بناهاي عموميِ دهه اخير مورد آزمون قرار گرفت. سپس مؤلفه‌هاي شكل‌دهنده فرم دلوزي و انواع آن تبيين و دسته‌بندي شدند. با انطباق لايه‌هاي متن تأثيرگذار با مؤلفه‌هاي انواع فرم، نوع فرم هر يك از اين 10 اثر مشخص گرديد.مهم‌ترين يافته‌ها و نتيجه‌گيري تحقيق: يافته‌ها نشان مي‌دهد، با به‌كارگيري لايه‌هاي متن به‌صورت صريح و آشكارا، فرم بزرگ از انواع فرم دلوزي محقق مي‌گردد. با حذف و كسر بخشي از رمزگان در طرح و معنا سازي به‌صورت ضمني، فرم كوچك خلق مي‌شود. فرم هرجوره با پيكره سازي، با استمداد از هردو فرم و تغيير موقعيت حاصل مي‌گردد. نتايج حاكي از آن است كه اكنون معماري معاصر ايران با خلق رمزگاني نو از طريق بازي با دال‌ها در لايه‌هاي گوناگون متن ، درك عميق‌تر و متكثري از معنا را بيان مي‌دارد.