ضابطه وحدت يا تعدد زيان هاي بدني؛ تلاشي براي بازگشت به قواعد عمومي مسووليت مدني

هنگامي كه آسيب‌هاي متعددي به بدن شخصي واحد وارد مي‌شود، براي نمونه، بر اثر يك ضربه هم گوش فرد از بين مي‌رود و هم قدرت شنوايي او، اين مسئله مهم مطرح مي‌شود كه آيا در اين فرض زيان‌ديده بايد به يك غرامت اكتفا كند يا آنكه مي‌تواند بابت هر زيان، غرامت جداگانه بگيرد؟ در فقه، در كنار اصل پذيرش عدم تداخل ديات، چهار ديدگاه در اين باره وجود دارد: برخي ميان زيان‌هاي طولي و عرضي تفكيك  قائل مي‌شوند؛ برخي ديگر به هم‌مكاني يا عدم هم‌مكاني اعضاي آسيب‌ديده توجه مي‌كنند؛ گروهي ديگر به وابستگي اعضاي آسيب‌ديده به يكديگر نظر دارند و در نهايت، عده‌اي ميان تعداد ضربه‌ها فرق مي‌گذارند. به‌نظر مي‌رسد با توجه به اصل لزوم جبران كامل خسارات، بهتر اين باشد كه به زيان‌ديده حق داد بابت هر زياني ادعاي خسارت جداگانه‌اي طرح كند، مگر آنكه با اعمال قواعد عمومي مسئوليت مدني مشخص شود كه زيان‌هاي وارده، با وجود تعدد ظاهري، عرفاً يك زيان شمرده مي‌شوند. در قانون مجازات اسلامي پيشين و كنوني در برابر مسئله مورد بحث، رويكرد واحدي اتخاذ نشده، بلكه در مصاديق مختلف، بسته به نوع اعضا و منافع آسيب‌ديده، احكام مختلفي وضع شده است، البته در قانون مجازات اسلامي ۱۳۹۲ در گامي مثبت، اصل بر عدم تداخل ديات و امكان مطالبه همه زيان‌ها گذاشته شد، ديدگاهي قابل تأييد كه در جهت تحكيم موقعيت اصل جبران كامل خسارات قابل تفسير است.