پيش‌بيني روند موضوعي پژوهش‌هاي علم اطلاعات و دانش‌شناسي در ايران با استفاده از شبكه‌هاي عصبي عميق

تداوم پيشرفت‌‌هاي همه‌‌جانبه در آينده و تأثيرگذاري آن‌‌ها بر حوزه‌‌هاي علمي مختلف، لزوم انجام مطالعاتي نظام‌‌مند در خصوص شناخت آينده را آشكار مي‌‌سازد. يكي از مهم‌‌ترين ابعاد تأثيرپذير رشته‌‌ي علم اطلاعات و دانش‌‌شناسي از تحولات آينده كه ضرورت آينده‌‌پژوهي در اين زمينه را روشن مي‌كند، مطالعه در خصوص موضوعات پژوهش‌‌هاست. در اين راستا، پژوهش حاضر در صدد پيش‌‌بيني روند موضوعي پژوهش‌‌هاي آينده در اين رشته در ايران تا سال ۱۴۰۹ است. اين پژوهش از نوع كاربردي بوده و با رويكرد يادگيري عميق انجام گرفته است. پس از پيش‌پردازش و طبقه‌‌بندي موضوعي پژوهش‌‌ها، از الگوريتم‌‌هاي شبكه‌‌هاي عصبي عميق براي مدل‌‌سازي پژوهش‌‌هاي گذشته و پيش‌‌بيني موضوعات آينده استفاده شده است. جامعه‌‌ي مورد مطالعه شامل مقالات مستخرج از وبگاه نشريات ايراني نمايه شده در پايگاه آي. اس. سي. در فاصله‌‌ي سال‌‌هاي ۱۳۹۸-۱۳۵۱ و مقالات نوشته شده در ايران هستند كه از سال 1945 الي 1945 در پايگاه وب آو ساينس نمايه شده‌اند، هستند. كليه‌‌ي فرآيندهاي پژوهش به زبان برنامه‌‌نويسي پايتون پياده‌‌سازي و اجرا شده‌‌اند. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه در آينده بيش‌‌ترين تعداد پژوهش‌ها به ترتيب به حوزه‌‌هاي اينترنت و مطالعات وب؛ مديريت دانش؛ فناوري اطلاعات و ارتباطات؛ و علم‌‌سنجي و اطلاع‌‌سنجي اختصاص خواهند يافت. به علاوه، در دهه‌ي آينده، روند رشد پژوهش‌‌ها در محورهاي اينترنت و مطالعات وب؛ ارتباطات علمي و اطلاعاتي؛ كتابداران و متخصصان اطلاعات؛ داده‌كاوي و كشف دانش؛ هوش مصنوعي و مطالعات آينده سريع‌تر خواهد بود. هم‌چنين حوزه‌‌هايي مانند مديريت سازماني، مباني نظري، مديريت منابع اطلاعاتي، و پردازش و مديريت اطلاعات طرفداران كم‌‌تري در ميان پژوهشگران آينده خواهند داشت و به علاوه، در آينده، محورهاي مديريت سازماني؛ كتابخانه‌‌ها و مراكز اطلاعاتي و آرشيو؛ مديريت منابع اطلاعاتي؛ سواد اطلاعاتي و ديجيتالي؛ و سازماندهي اطلاعات و دانش روند رشد آهسته‌‌تري را تجربه خواهند كرد. نتايج بيانگر آن است كه موضوعاتي كه طي سال‌‌هاي گذشته در اين رشته مطرح بوده علي‌رغم تحولاتي كه داشته‌اند، در آينده نيز به همان منوال به حيات خود ادامه خواهند داد و تنها بستر، قالب، روش‌‌شناسي و شيوه‌‌ي اجراي آن‌‌ها متحول خواهد شد. به عبارتي، به دليل انتقال كاركردهاي سنتي اين رشته به دنياي ديجيتالي و مجازي و افزايش نقش فناوري‌‌هاي اطلاعاتي، ابزارهاي ارتباطي، توسعه‌‌ي اينترنت و وب، ابزاهاي معنايي و فناوري‌‌هاي هوشمند در ارائه‌‌ي خدمات و ابعاد مختلف اين رشته، موضوعات پژوهش‌‌هاي آينده بيش از پيش تحت تأثير اين تحولات قرار گرفته و به سوي موضوعات وب‌‌محور و مبتني بر فناوري‌‌هاي نوين سوق پيدا خواهند كرد.