بررسي ديدگاه هومي بابا و ادوارد سعيد دربارۀ هويت ”در هم آميختۀ“ مهاجر و امكان مقاومت و عامليت انساني

پديدۀ مهاجرت و مخصوصا هويت فراملي مهاجر در مطالعات پسااستعماري جايگاه ويژه اي دارد. دور افتادن مهاجر از وطن و قرار گرفتن او در بطن فرهنگ بيگانه باعث مي شود در وي هويتي ”در هم آميخته“ شكل بگيرد كه تقابل بين خودي و ديگري و ديگر تقابل هاي دوگانه را زير سوال مي برد. بنابراين، هويت ”در هم آميختۀ“ مهاجر مي تواند ديدگاه هاي سنّتي رايج دربارۀ هويت را به چالش بكشاند و عامل تغيير و مقاومت در برابر ايدئولوژي هاي نژادپرستانه و ملّي گرايانۀ افراطي باشد. در اين مقاله، با بررسي ديدگاه دو متفكر پيشرو در مطالعات پسااستعماري، هومي بابا و ادوارد سعيد، به شباهت ها و تفاوت هاي نظرات آن ها دربارۀ قابليت هاي ضد استعماري هويت مهاجر و امكان مقاومت و عامليت از سوي او پرداخته ايم. اين بررسي نشان مي دهد، نگاه پساساختارگرا و خوش بين بابا دربارۀ نحوۀ شكل گيري هويت مهاجر همخواني چنداني با واقعيت هاي زندگي مهاجران و ميزان مقاومت از سوي آن ها ندارد. اما سعيد رويكردي التقاطي به پديدۀ مهاجرت دارد و قابليت هاي هويت مهاجر را بيشتر از منظر انسان گرايي مورد بررسي قرار مي دهد. از همين روي ديدگاه هاي وي كاربردي تر و در انطباق نزديكتري با واقعيت هستند.