تحليل رمان «مردان آفتاب» از غسان كنفاني بر اساس نظريه مكانيسم دفاعي فرويد

روان انسان به طور ناآگاهانه يا آگاهانه از ابزارهاي مختلفي براي كنترل اضطراب، كاهش نگراني‌ها و رسيدن به آرامش استفاده مي‌كند كه به آنها مكانيسم دفاعي مي‌گويند. بررسي واكنشهاي دفاعي، افزون بر آنكه زمينه را براي خودآگاهي دروني فراهم مي‌سازد، فرصتي است براي شناخت سرچشمه رفتارها وگفتارهاي ظاهري هر فرد. رمان «مردان آفتاب» [رجالٌ في الشمس]، اثر غسان كنفاني در بيان وقايع اشغال فلسطين توسط صهيونيست‌ها در سال 1948 و تنيدگي‌هاي رواني ناشي از آن نوشته شده است. نويسنده در اين رمان تاثير اشغال، پيامدهاي ناشي از جنگ همچون ترس و اضطراب و مكانيسم‌هاي دفاعي بدن در مقابله با دشمن را بيان مي كند. نگارندگان در اين پژوهش كه به روش توصيفي - تحليلي تدوين شده، كوشيده‌اند تا ضمن معرفي نظريه فرويد و كاركرد آن به تحليل جنبه هاي روانشناختي رمان «مردان آفتاب» و واكنشهاي قهرمانان آن در برابر حوادث ناگوار فلسطين بپردازند و توانايي داستان‌پرداز را در شكل دادن به نظام و ساختار روايي داستان مورد ارزيابي قرار دهند. از يافته‌هاي تحقيق چنين استنباط مي‌شود كه هر كدام از شخصيتهاي داستان به تناسب حال و تيپ‌هاي شخصيتي خود از انواع مكانيسم‌هاي دفاعي براي كاهش اضطراب و نگراني خود استفاده كرده‌اند.