آندره ژيد و گفتمان‌هاي قدرت؛ نگاهي نو به فرآيند افسون‏زدايي از كمونيسم در كتاب بازگشت از شوروي

پس از پيروزي انقلاب اكتبر روسيه در سال 1917 و استقرار نظام كمونيستي در اين كشور، سرزمين شوراها به آرمان‏شهر بسياري از روشنفكران آن زمان بدل شد. از آن جمله، آندره ژيد بود كه طي دعوتي از سوي اتحاديه نويسندگان شوروي در 1936 به همراه تني چند از دوستان خود، به آنجا سفر كرد تا سرزمين رؤياهاي خود را از نزديك ببيند. اما آنچه ديد و در بازگشت تحت عنوان بازگشت از شوروي نوشت حكايت از تأسف و نوميدي از تحقق آرمان‏هاي بزرگ انسان قرن بيستم داشت. اين افسون‏زدايي آشكار در متن ژيد، اما به سادگي حاصل نشده است بلكه هم‌زمان از تأثيرات و عواملي خبر مي‏دهد كه طبق نظر ميشل فوكو، گفتمان قدرت در يك دوره خاص را شكل مي‏دهند و بر انتخاب‏هاي فردي و جمعي نويسنده اثر مي‏گذارند. ما در اين مقاله تلاش مي‌كنيم تا با استفاده از روش پژوهش تاريخي و با تكيه بر نظريات تاريخ‌گرايي نوين به درك كنش متقابل گفتمان‌هاي مركزي قدرت و نقش آنها در فرايند افسون‏زدايي از كمونيسم در نگاه ژيد بپردازيم.