دومين گذار جمعيتي در اروپا و دلالت‌هاي آن براي سياست گذاري خانواده در ايران (مناقشات نظري و شواهد تجربي)

خانواده غربي از دهه 1950 دگرگوني‌هايي جدي را تجربه كرده است كه امروزه تحت عنوان «دومين گذار جمعيتي» شناخته مي‌شوند. يكي از مهم ترين تبيين‌هاي ارائه شده درخصوص اين تغييرات، نظريه تغييرات ارزشي توسط لستهيگ و ديگران مي‌باشد كه در آن بر تغييرات از ارزش‌هاي مادي‌گرايانه به ارزش‌هاي پسامادي‌گرايانه به عنوان عامل اصلي آنچه كاهش خانواده تلقي مي‌شود، و استمرار اين روندها با گسترش اين مجموعه ارزشي، تاكيد شده است. اما براساس شواهد جديدتر مبني بر متوقف شدن روند كاهش خانواده و حتي معكوس شدن اين روندها يعني اقبال مجدد به تشكيل خانواده و فرزندآوري در اروپاي نورديك كه در پذيرش ارزش‌هاي پساماديگرايانه پيشرو مي‌باشند، تبيين‌هاي بديلي همچون نظريه‌هاي «انقلاب جنسيتي» و «تعادل برابرگراي جنسيتي»، با تاكيد بر شرايط ساختاري و نهادي ارائه شده‌اند. تحليل ثانويه داده‌هاي موج پنجم مطالعه ارزش‌هاي اروپايي، نشان مي‌دهد روندهاي موجود بيشتر با اين نظريه‌ها همخواني دارند. براساس مرور مطالعات صورت گرفته، عامل اصلي معكوس شدن روندها در اروپاي نورديك، تطبيق مناسبات درون خانواده و سياست‌هاي عمومي با تغييرات صورت گرفته در نقش‌هاي جنسيتي و جهت‌گيري سياست‌هاي اجتماعي در جهت حمايت و تطبيق خانواده با شرايط ساختاري و اقتصادي جديد است كه در اين مقاله از آن تحت عنوان «سياست‌هاي حمايتي انطباقي خانواده» نام برده شده است.