تاثير جيره هاي غذايي پرانرژي غني از كربوهيدرات يا منابع چربي محافظت شده بر افزايش وزن، مصزف خوراك، بيان ژن فاكتور نكزوز توموري آلفا و برخي فرآسنجه هاي خوني بره هاي نر نژاد طالشي و زل

سابقه و هدف چربي هاي قابل مصرف در محصولات حاصل از نشخوار كنندگان به عنوان تأمين ايزومرهاي مختلف اسيد لينولئيك مزدوج با طيف وسيعي از اثرات مثبت براي سلامت انسان مطرح هستند. نقش بيولوژيكي ايزومرهاي مختلف اسيد لينولئيك مزدوج و برخي تركيبات پيش ساز از قبيل اسيد رومنيك و واكسنيك اسيد به طور گسترده اي مورد بررسي قرار گرفته است عوامل مختلف ژنتيكي از جمله نوع نژاد تأثير بيشتري نسبت به عوامل محيطي بر سطوح پلاسمايي، رشد، توزيع انرژي بــيـن بافت هاي مختلف بدن و الگوي اسيدهاي چرب و تركيب شيميايي لاشه به شمار مي رود. تحقيقات متعددي در ارتباط با نقش اجزاي مختلف جيره غذايي از جمله اسيدهاي چرب و تأثير آن بر عملكرد و متابوليسم انرژي گاوهاي شيري وجود دارد با اين حال در اين زمينه تحقيقات زيادي حتي در ايران انجام شده است و مقايسه بين گوسفندان دنبه دار و بدون دنبه در نوع پاسخ به منابع مختلف انرژي جيره وجود ندارد. بنابراين اين طرح به منظور تأثير جيره هاي غذايي پرانرژي غني از كربوهيدرات يا منابع چربي محافظت شده افزايش وزن مصرف ،خوراك بيان ژن فاكتور نكروز توموري آلفا و برخي فراسنجه هاي خوني در بره هاي نر نژاد طالشي و زل انجام گرفت. مواد و روش ها: اين پژوهش در يك دوره ي آزمايشي ١١٦ روزه (۱٤روز عادت دهي و ۱۰۲ روز نمونه برداري) انجام گرفت. در پايان دوره عادت دهي قبل از خوراك ،صبح دامها وزن كشي و به صورت انفرادي (شش رأس برهي نژاد طالشي و شش رأس بره ي نژاد زل براي هر تيمار) نگهداري شدند. جيره ي شاهد (جيره ي بدون مكمل چربي) جيره ي داراي ٤ درصد مكمل چربي اشباع غني از اسيد استئاريك و جيره ي داراي حاوي ٤ درصد مكمل چربي غير اشباع محافظت شده بود قابليت هضم ظاهري ماده خشك ماده آلي چربي خام، پروتئين خام و الياف نامحلول در شوينده ي خنثي و الياف نامحلول در شوينده اسيدي به روش توصيه شده اندازه گيري شد. مقدار ماده ي خشك مصرفي با احتساب مقدار ماده ي خشك باقيمانده در آخور (پس آخور) و مقدار ماده ي خشك جيره اندازه گيري شد. براي اندازه گيري تغييرات ،وزن بره ها هر دو هفته يكبار قبل از خوراك صبح تا انتهاي آزمايش با استفاده از باسكول ديجيتال كاليبره وزن كشي شدند. نمونه هاي خون از وريد و داج بره ها هر دو هفته يكبار تا پايان دوره ي آزمايشي چهار ساعت از مصرف خوراك وعده ي گرفته شد. براي سنتز cDNA يك ميكروليتر از ريبونوكلئيك اسيد غلظت (۱۰-۱00 نانوگرم )را با يك ميكروليتر از پرايمر هگزامر تصادفي و ۱۰/۵ ميكروليتر آب تيمار شده با دي اتيل پيرو كربنات داخل يك ميكروتيوب مخلوط كرده و به مدت ۵ دقيقه در دماي ۷۰ درجه سانتي گراد انكوبه شد.يافته ها: بيشترين مقدار خوراك مصرفي نيز در انتهاي دوره متعلق به بره هاي زل و طالشي مصرف كننده خوراك حاوي اسيد چرب اشباع استئاريك بود قابليت هضم ماده خشك ماده آلي، الياف نامحلول در شوينده خنثي و اسيدي تحت تأثير اثر چربي قرار گرفته است ولي اثر نژاد و اثر متقابل نژاد و نوع چربي قابليت هضم آنها تأثيري نداشت. اثر متقابل نژاد و چربي بر قابليت هضم پروتئين خام و عصاره اتري معني دار بود (۰/۰۵ P). قابليت هضم پروتئين خام تحت تأثير نوع چربي قرار نگرفت. بيشترين قابليت هضم پروتئين خام در تيمار چربي غير اشباع محافظت شده نژاد طالشي و كمترين مقدار در تيمار چربي غير اشباع محافظت شده زل مشاهده شد. بيشترين مقدار قابليت هضم عصاره اتري در تيمار چربي غير اشباع محافظت شده طالشي مشاهده شد ۰/۰۵ P) بيان ژن فاكتور نكروز توموري آلفا در چربي زيــر جلدي بره هاي زل تيمار غير اشباع محافظت شده بيشتر بود (۰/۰۵ P). همچنين بيان ژن فاكتور نكروز توموري آلفا در نمونه چربي دنبه و دم بره هاي طالشي تيمار غير اشباع محافظتي بيشتر و در بره هاي زل تيمار اسيد استئاريك كمتر از ساير تيمارها بود .(0/05 P) تري گليسيريد خون بره هاي پرواري زل و طالشي در طول دوره ۱٦ هفته پروار تحت تأثير متقابل عوامل تيمار در زمان تيمار در نژاد و اثر متقابل سه گانه نژاد در تيمار در زمان قرار گرفت. نتيجه گيري: به طور كلي مي توان نتيجه گرفت كه افزودن مكمل چربي در جيره ي بره هاي نژاد طالشي و زل سبب بهبود فراسنجه هاي خوني و در نتيجه بهبود عملكرد (افزايش وزن و مصرف خوراك) مي شود. با توجه به اينكه بهترين نتايج در تيمار مكمل چربي غير اشباع محافظت شده به دست آمد بنابراين استفاده از اين مكمل چربي در سطح چهار درصد در تغذيه بره هاي پرواري نژاد طالشي و زل پيشنهاد هر چند نيازمند مطالعات بيشتر در اين زمينه مي باشد.