تأثير مداخله آموزشي بر رفتارهاي پيش‌گيرانه ديابت بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي در دانش‌آموزان پسر در معرض خطر پايه دوم دبيرستان شهرستان خاش در سال 1398: يك مطالعه نيمه تجربي

زمينه و هدف: اجراي برنامه‌هاي آموزش بهداشت از راه كارهاي ضروري براي پيش گيري از ديابت در نوجوانان است. هدف مطالعه حاضر، تعيين تأثير مداخله آموزشي بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي بر رفتارهاي پيش گيرانه ديابت نوع دو مي باشد. موادو روش ها: اين مطالعه نيمه تجربي در سال 1398 بر روي 143 دانش‌آموز پسر دبيرستاني در معرض خطر در شهرستان خاش (در جنوب غرب ايران) كه به روش تصادفي خوشه‌اي انتخاب و به طور تصادفي در دو گروه (70 نفر در گروه مداخله، 73 نفر در گروه كنترل) قرار گرفتند، انجام شد. ابزار گردآوري داده ها، پرسش نامه مشخصات دموگرافيك، دانش، سازه هاي مدل و رفتارهاي پيش گيري از بيماري بود. برنامه آموزشي در 7 جلسه يك ساعته برگزار شد. براي گروه كنترل اقدامي انجام نشد. داده‌ها قبل از مداخله، بلافاصله و سه ماه پس از مداخله جمع‌آوري و با استفاده از آزمون مجذور كاي، آزمون t مستقل و آناليز واريانس دوطرفه با اندازه گيري هاي مكرر تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: تغييرات ميانگين نمرات دانش، سازه‌هاي الگو و رفتار در گروه مداخله، طي سه زمان قبل از آموزش، بلافاصله و سه ماه بعد از آموزش معني‌دار بود (0.001 p). ميانگين نمره رفتار گروه مداخله در مرحله پيش آزمون برابر 17.36 از 35 نمره بود كه بلافاصله بعد از مداخله 22.96 و سه ماه بعد برابر 18.57 بود، اما اين روند در گروه كنترل، در طي زمان كاهشي بوده است. نتيجه‌گيري: با توجه به تأثير برنامه مبتني بر الگوي اعتقاد بهداشتي در ارتقاء رفتارهاي پيش گيري از ديابت در دانش‌آموزان، طراحي، اجرا و ارزيابي برنامه نظريه محور در كنترل و پيش گيري از ديابت در نوجوانان پيشنهاد مي‌شود.