تحصيل دليل در اجتهاد قضايي

مسئلۀ اصلي دادگاه احقاق حق است، نه ختم پرونده. از‌اين‌رو قاضي بايد براي كشف حقيقت از انواع ادله و راه‌هاي دستيابي به حقيقت استفاده كند. اين كار نيازمند اجتهاد قضايي است كه با اجتهاد فقهي تفاوت دارد. اين موضوع بستگي به اين دارد كه آيا قاضي مي‌تواند براي كشف حقيقت، به دنبال دليل بگردد و آيا جست‌وجوي دليل در اجتهاد قضايي جايي دارد. در اين مقاله اين موضوع را بر اساس پارادايم اجتهاد قضايي بررسي كرده‌ايم. روش كار توصيفي ـ تحليلي و در حوزۀ انديشه‌هاي فقهي و حقوقي است. براي اين بحث ابتدا اعتبار علم قاضي در فقه و حقوق مورد بحث قرار گرفته است و پس از آن جايگاه و نقش تحصيل دليل در علم قاضي از منظر فقه و حقوق مورد بررسي واقع شده است. نتيجۀ حاصل شده جواز و وجوب تحصيل دليل از سوي قاضي بر اساس پارادايم اجتهاد قضايي است.