تأثير پرايمينگ و دما بر خصوصيات سبز‌شدن و استقرار گياهچه دو ژنوتيپ عدس (Lens culinaris Medik.) با قدرت جوانه‌زني كم و زياد

به‌منظور بررسي اثر تيمارهاي مختلف پرايمينگ بر كاهش اثرات تنش سرما، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در شرايط كنترل‌شده در دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1396 اجرا گرديد. عوامل آزمايش شامل ژنوتيپ‌هاي عدس (رباط و كالپوش)، پرايمينگ (شش سطح شاهد، اسيدجيبرليك، نيترات‌پتاسيم، سولفات‌روي، محلول آبنوش‌بذر دايان و هيدروپرايمينگ) و دما (5، 10 و 15 درجه سانتي‌گراد) بود. بذرها پس از پرايمينگ در گلدان‌كشت و به اتاقك‌ رشد جهت اعمال دما منتقل شدند. بيشترين درصد سبز (34.4) در شاهد و دماي پنج درجه سانتي‌گراد در رقم رباط به‌دست آمد. در ميان تيمارها تنها در تيمار سولفات‌روي و هيدروپرايمينگ با افزايش دما از پنج به 10 درجه سانتي‌گراد سرعت سبز‌شدن افزايش يافت. قدرت‌بذر در ژنوتيپ رباط در تمامي سطوح دمايي بيش از ژنوتيپ كالپوش بود و در هر دو ژنوتيپ با افزايش دما قدرت‌بذر افزايش يافت. بيشترين قدرت‌بذر (4.91) در ژنوتيپ رباط و دماي 15 درجه سانتي‌گراد در پرايمينگ با محلول آبنوش بذر دايان حاصل شد. در هر دو ژنوتيپ با افزايش دما ارتفاع بوته افزايش يافت. در هر دو ژنوتيپ با افزايش دما تعداد برگ افزايش يافت و سولفات‌روي موجب كاهش تعداد برگ گرديد. بيشترين تعداد برگ (چهار) در ژنوتيپ رباط دماي 15 درجه سانتي‌گراد و پرايمينگ با محلول آبنوش‌بذر دايان حاصل شد. بيشترين طول ريشه (4.04 سانتي‌متر) در پرايمينگ با محلول آبنوش‌بذر دايان و دماي پنج درجه سانتي‌گراد حاصل شد. به‌طوركلي پرايمينگ با اسيد‌جيبرليك در بيشتر خصوصيات مورد بررسي باعث كاهش اثرات دماي پايين بر بذر عدس شد و به‌عنوان مناسب‌ترين تيمار توصيه مي‌گردد.