كانسارمس كوه توتو با سنگ ميزبان آتشفشاني، استان سمنان: مطالعات ژئوشيميايي و ايزوتوپ هاي پايدار كربن و اكسيژن

كانسار مس كوه توتو در 25 كيلومتري غرب روستاي ترود در استان سمنان واقع شده است. مالاكيت تنها كانۀ كانسنگ است. اين كاني به صورت رگچه‌اي، پوششي، و لكه‌هاي كوچك در سنگ‌هاي آتشفشاني ائوسن يافت مي‌شود. مالاكيت با كاني‌هاي فرعي كلسيت، اكسيدها و هيدروكسيدهاي آهن و منگنز، كاني‌هاي رسي، اپيدوت، كوارتز، و كريزوكولا همراهي مي‌شود. نمودارهاي عناصر نادر خاكي بهنجار شده با كندريت در مالاكيت و كلسيت، از نظر غني بودن در عناصر نادر خاكي سبك و آنومالي‌هاي Ce و Eu، شبيه سنگ‌هاي آتشفشاني ميزبان است. سنگ‌هاي آتشفشاني ميزبان غني از Cu هستند ( به طور متوسط ppm 187). اين شواهد ژئوشيميايي بيانگر آن است كه عناصر تشكيل دهندۀ كاني‌ها، از جمله Cu، از سنگ‌هاي آتشفشاني منشأ گرفته‌اند. زمين‌دماسنجي ايزوتوپي اكسيژن دماي متوسط °C 41 را براي تشكيل مالاكيت نشان مي‌دهد. داده‌هاي موجود نشان مي‌دهد كه Cu بوسيلۀ آب‌هاي سطحي اكسيدي و به صورت +Cu2 از سنگ‌هاي آتشفشاني ميزبان شسته شده است. وقتي كه سيالات غني از Cu وارد محيط آب‌هاي زيرزميني شدند، Cu از طريق تركيب شدن با يون‌هاي كربنات كه به صورت CO2 در سيالات جوي حل شده‌اند، به صورت مالاكيت در شكستگي‌هاي سنگ‌هاي ميزبان رسوب كرده است.