بررسي روش كاربرد پرولين بر كاهش اثرات تنش نيكل در مراحل اوليه رشد خيار چنبر (Cucumismelo var.flexousus)

نيكل از عناصر كم‌مصرف ضروري است اما افزايش غلظت آن در محيط، جوانه‌زني و رشد گياهان را به مخاطره مي‌اندازد. در مطالعه حاضر، اثر پرولين به‌صورت پيش‌تيمار و تيمار خارجي بر مراحل اوليه رشد خيار چنبر تحت تنش نيكل بررسي شد. بدين منظور، گروهي از بذور پس از خيساندن در غلظت‌هاي صفر و 10 ميلي‌مولار پرولين به پتري‌ديش‌هاي حاوي غلظت‌هاي مختلف نيكل (صفر ، 0/2، 0/4 و 0/6 ميلي‌مولار) منتقل شدند درحالي‌كه در گروه ديگر تيمار پرولين هم‌زمان با غلظت‌هاي نيكل اعمال گرديد. پس از 10 روز، شاخص‌هاي جوانه‌زني بذر، رشد گياهچه، مقدار پراكسيداسيون ليپيد و نشت‌پذيري غشاء سلولي اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد شاخص‌هاي جوانه‌زني تحت تأثير نيكل و پيش‌تيمار پرولين قرار نگرفت. حساسيت ريشه‌چه به افزايش غلظت نيكل بيشتر از ساقه‌چه بود و ميزان مالون‌د‌آلدئيد و نشت‌پذيري غشاء سلولي با بالا رفتن غلظت نيكل افزايش يافت. حضور پرولين، به‌همراه نيكل، به‌طور معني‌داري باعث كاهش درصد و سرعت جواني زني شد و ميانگين زمان جوانه‌زني را افزايش داد. پيش‌تيمار پرولين در حضور تيمارهاي نيكل باعث بهبود طول ريشه‌چه و نسبت ريشه‌چه به ساقه‌چه شد. اما افزودن پرولين خارجي باعث افزايش طول ساقه‌چه در غلظت پايين نيكل و گروه شاهد شد درصورتي‌كه طول ريشه‌چه و نسبت آن‌ها را كاهش داد. حضور مداوم پرولين در محيط احتمالاٌ با جذب آب توانايي جذب آن را توسط رويان كاهش داده اما پيش‌تيمار پرولين در مقايسه با حضور آن در محيط، به‌عنوان يك محلول سازگار و آنتي اكسيدانت، باعث بهبود مراحل اوليه رشد و كاهش خسارت ناشي از سميت نيكل در گياهچه خيار مي‌گردد.