تأثير سلنيوم و نانوذره آهن بر رشد و عملكرد شعمداني عطري تحت تنش شوري كلريدسديم

به منظور بررسي تأثير محلول پاشي با نانوذره آهن و سلنيوم بر روي گياه شعمداني عطري تحت تنش شوري، دو آزمايش جداگانه بصورت فاكتوريل بر مبناي طرح كاملاً تصادفي اجرا شد. در آزمايش اول تاثير محلول پاشي با نانوذره آهن (صفر، 1.5 و 3 ميلي گرم در ليتر) و در آزمايش دوم تاثير محلول پاشي با سلنيوم (صفر، 1.5 و 3 ميلي گرم در ليتر) بر رشد و برخي صفات فيزيولوژيك شعمداني عطري تحت تنش شوري (صفر، 50 و 100 ميلي‌مولار كلريدسديم) مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج آزمايش اول نشان داد وزن خشك بخش هوايي گياه، فعاليت كاتالاز، محتواي آهن، سديم، پراكسيد هيدروژن و درصد اسانس شعمداني تحت تاثير اثرات مستقل تنش شوري و محلول پاشي با نانوذره آهن قرار گرفت. نسبت پتاسيم به سديم، محتواي فلاونوئيد، پتاسيم، مالون دي آلدئيد، پرولين و فعاليت سوپراكسيد ديسموتاز تحت تاثير تنش شوري قرار گرفت. بالاترين عملكرد گياه، محتواي آهن، نسبت پتاسيم به سديم و فعاليت سوپراكسيد ديسموتاز در تيمار بدون تنش شوري مشاهده شد. بالاترين محتواي سديم، پرولين، مالون دي آلدئيد، پراكسيد هيدروژن در تنش شوري 100 ميلي مولار كلريد سديم مشاهده شد. تيمار بدون تنش شوري و 50 ميلي مولار كلريدسديم موجب افزايش درصد اسانس شعمداني شد. تيمارهاي محلول پاشي با هر دو سطح نانوذره آهن موجب افزايش محتواي كاتالاز، عملكرد، محتواي فنل و درصد اسانس شد. در آزمايش دوم عملكرد گياه، محتواي پرولين و فلاونوئيد تحت تاثير تنش شوري قرار گرفت. محتواي كاتالاز، مالون دي آلدئيد، فعاليت سوپراكسيد ديسموتاز و پراكسيد هيدروژن تحت تأثير اثرات مستقل تنش شوري و محلول پاشي با سلنيوم قرار گرفت. تيمار بدون تنش شوري موجب افزايش عملكرد گياه، فعاليت سوپراكسيد ديسموتاز و پتاسيم گياه شد. با افزايش تنش شوري به 100 ميلي مولار محتواي پرولين، مالون دي آلدئيد و پراكسيد هيدروژن در گياه افزايش يافت. بيشترين فعاليت كاتالاز در تيمارهاي بدون تنش شوري و تنش شوري 50 ميلي مولار كلريدسديم مشاهده شد. محتواي سلنيوم، سديم و نسبت پتاسيم به سديم تحت تاثير اثرات متقابل تنش شوري و محلول پاشي با سلنيوم قرار گرفت. محلول پاشي با 1.5 و 3 ميلي گرم در ليتر سلنيوم موجب افزايش محتواي كاتالاز، سوپراكسيد ديسموتاز، فنل كل و محتواي پتاسيم شعمداني شد. نتايج حاصل از تجزيه GC/MS نشان داد كه βcitronellol (24.5 - درصد) و  Citronelly acetate (18.39 – 1.56 درصد) جزء غالب اسانس شعمداني عطري در تيمار تنش شوري 50 ميلي مولار كلريدسديم با محلول پاشي 1.5 ميلي گرم در ليتر سلنيوم و Citronelly formate (25.2 -10.75 درصد) جزء قالب اسانس در تيمار شاهد بود. در كل چنين مي توان نتيجه گيري نمود كه تنش شوري موجب كاهش صفات رشدي و فيزيولوژيك شعمداني عطري شد. محلول پاشي با سلنيوم و نانوذره آهن نقش مهمي در بهبود صفات فيزيولوژيك گياه داشت.