بررسي شاخص‌هاي رشدي لوبيا قرمز (.Phaseolus vulgaris L) و بادرشبي (Dracocephalum moldavica) در الگوهاي مختلف كشت مخلوط در حضور ريزجانداران

اين مطالعه با هدف ارزيابي اثر تلقيح ميكروبي بر عملكرد و اجزاي عملكرد بادرشبي و لوبيا قرمز در كشت خالص و مخلوط بصورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در شرايط گلخانه اي در دانشگاه اروميه اجرا گرديد. فاكتورها شامل تلقيح ميكروبي (باكتري هاي PGPR، AMF، تلقيح تلفيقي PGPR + AMF و بدون تلقيح) و الگوهاي كشت [(يك رديف بادرشبي +يك رديف لوبيا (1:1)، دو رديف بادرشبي+ دو رديف لوبيا (2:2)، دو رديف بادرشبي+ يك رديف لوبيا (2:1)، يك رديف بادرشبي+ دو رديف لوبيا (1:2) و كشت خالص لوبيا و بادرشبي] بودند. صفات مورد بررسي براي لوبيا شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه هاي فرعي، تعداد نيام در بوته، تعداد دانه در نيام، وزن هزار دانه، عملكرد دانه و زيست توده، براي گياه بادرشبي شامل ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد شاخه هاي فرعي، عملكرد زيست توده و درصد اسانس بود. نتايج نشان داد كه صفات اندازه گيري شده براي دو گونه تحت تأثير الگوهاي مختلف كشت قرار گرفتند. بيشترين عملكرد زيست توده و عملكرد دانه لوبيا به ترتيب با 9/70 و3/20 گرم بوته از كشت خالص لوبيا حاصل شد. اﺛﺮ ﻧﻮع تلقيح ميكروبي ﻧﻴﺰ ﺑﺮ صفات مورد بررسي لوبيا و بادرشبي معني دار بود. به طوري كه بيشترين عملكرد دانه لوبيا و بالاترين درصد اسانس (0/52 درصد) بادرشبي در تيمار تلقيح تلفيقي  AMF+PGPR مشاهده گرديد. . آناليز تركيبات شيميايي اسانس بادرشبي نشان داد كه Geranyl acetate، Geranial، Geraniol و Neral تركيبات اصلي بودند كه در كشت مخلوط تحت كاربرد كودهاي زيستي بهبود يافتند. همچنين، نسبت برابري زمين در تمام الگوهاي كشت مخلوط بيشتر از يك بود و بالاترين ميزان اين شاخص (1/67) از تيمار كشت مخلوط 2:2 در شرايط تلقيح با PGPRها حاصل شد كه معادل 67 درصد افزايش در بهره وري استفاده از زمين (نسبت به كشت خالص دو گونه) بود. به نظر مي رسد كه اين الگو مي تواند در بهبود بهره وري استفاده از زمين هاي كشاورزي، به ويژه در نظام هاي توليد گياهان دارويي، مناسب تر باشد.