بررسي تنوع مورفولوژيكي و ارزيابي عملكرد لاين‌هاي گوجه‌فرنگي با استفاده از تجزيه‌ آماري چند متغيره

گوجه‌فرنگي محصولي با طيف وسيعي از ژنوتيپ‌ها با عملكردهاي متفاوت است و گزينش بر اساس صفت عملكرد و اجزاي آن مي‌تواند به برنامه‌هاي اصلاحي اين گياه سرعت ببخشد. در پژوهش حاضر به‌منظور ارزيابي عملكرد و اجزاي آن روي 25 لاين گوجه‌فرنگي، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. صفات شامل تعداد روز تا گلدهي، تعداد روز از جوانه‌زني تا اولين رنگ‌گيري ميوه (زودرسي)، ارتفاع بوته (سانتي متر)، تعداد ميوه در بوته، وزن ميوه در بوته (گرم)، عملكرد ميوه در بوته (گرم)، طول و عرض ميوه (سانتي‌متر) بودند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد در ميان تمامي لاين‌ها تفاوت معني‌داري از نظر صفات مورد بررسي وجود دارد. همچنين تجزيه به مولفه‌هاي اصلي نيز بر اساس صفات مورفولوژيك نشان داد كه دو مولفه اصلي اول، در مجموع 75 درصد از تنوع فنوتيپي كل در بين داده‌ها را توجيه كردند و صفات تعداد روز از جوانه‌زني تا اولين رنگ‌گيري ميوه (0/606-)، تعداد روز تاگلدهي (0/516-)، وزن ميوه در بوته (0/492)، عرض ميوه (0/480)، طول ميوه (0/472)، ارتفاع بوته (0/445-)، عملكرد ميوه در بوته (0/395) و تعداد ميوه در بوته (0/367-) بيش‌ترين سهم را در تغييرات عملكرد داشتند. همچنين تجزيه خوشه‌اي به‌روش UPGMA نيز لاين‌هاي مورد مطالعه را در نه گروه قرار داد و لاين‌هاي گروه IX از نظر صفات عملكرد و اجزاي آن، لاين‌هاي گروه VIII از نظر زودرسي و گلدهي و لاين‌هاي گروه IV از نظر تعداد ميوه در بوته در وضعيت مطلوبي قرار داشتند و لاين‌هاي موجود در گروه‌هاي I و V نيز براي تمامي صفات در وضعيت متوسطي بودند.