بازتاب شيوه هاي تربيتي و يادگيري در متون تعليمي سده هاي پنجم تا هفتم و تطبيق آنها با نظريۀ يادگيري بندورا

زمينه و هدف: بسياري از آثار ادبي كهن، سرشار از موضوعات و مفاهيم متعالي و ارزنده اي است كه تحت عنوان ادبيات تعليمي در ميان انواع ادبي شناخته شده اند. حتي برخي از اين منابع تعليمي، داراي مفاهيمي هستند كه ميتوان آنها را با نظريات جديد علوم مختلف از قبيل تعليم و تربيت و روانشناسي تطبيق داد. يكي از اين نظريه هاي جديد، نظريۀ «يادگيري بندورا» است. در اين مقاله به بررسي شيوه هاي تربيتي و يادگيري و انطباق آن با نظريۀ فوق، در كتب تعليمي سده هاي پنجم تا هفتم پرداخته شده است. روش مطالعه: اين مقاله با روش گردآوري اطلاعات كتابخانه اي-اسنادي و از نوع تحليل محتوا انجام شده است. يافته ها: با مطالعه و تفحص در آثار ادب تعليمي ميتوان به شواهد و قرايني دست يافت كه نشان ميدهد بسياري از پديد‌آورندگان آثار تعليمي ادبي به شيوه ها و روشهاي گوناگون تعليم و تربيت و يادگيري پرداخته اند كه در بسياري از موارد ميتواند منطبق با نظريه هاي يادگيري روانشناسي جديد باشند. اين منابع غني كه شايد بسياري از نظريه هاي معاصر روانشناسي را در خود پرورانده، از اين نظر بسيار ناشناخته مانده است. بررسي اين آثار و انطباق آن با نظريه هاي يادگيري معاصري چون نظريۀ بندورا از جنبه هاي نوآورانه پژوهش حاضر محسوب ميشود. نتيجه گيري: بسياري از نظرات بندورا درمورد تعليم و تربيت در كتب تعليمي سده هاي پنجم تا هفتم ديده ميشود و هريك از اين گويندگان به نحوي در حكايات تعليمي به عناصر تعليم و تربيت و يادگيري اشاره نموده اند كه از آن ميان به نظريه هاي تعامل سه گانۀ فرد، محيط و رفتار؛ يادگيري مشاهده اي، الگوپذيري و جبر متقابل ميتوان اشاره كرد. بدليل اينكه مطالب تعليمي، تحت تأثير آثار پيشين تأليف شده، براساس نظريۀ بينامتنيت شباهت زيادي ميان گفته ها و اعتقادات وجود دارد اما تفاوت در سبك و نحوۀ بيان، آنها را از هم متمايز نموده است.