برآورد حجم آب آبياري و بهره‌وري آب در توليد پياز در برخي استان‌هاي كشور

در اين تحقيق حجم آب آبياري، عملكرد و بهره‌وري آب پياز در شرايط مديريت كشاورزان در 190 مزرعه در قطب‌هاي توليد پياز كشور شامل آذربايجان شرقي، اصفهان، خوزستان، زنجان، جنوب كرمان، فارس، خراسان، خراسان‌ شمالي و هرمزگان در سال زراعي 1400-1399 اندازه‌گيري شد. ميانگين حجم آب آبياري، عملكرد، بهره‌وري آب آبياري وبهره وري آب كاربردي در استان‏هاي منتخب در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. ميانگين حجم آب آبياري در استان‌هاي منتخب به‌ترتيب 9502، 13273، 9740، 16588، 9618، 13880، 11998، 8438 و 7057 با ميانگين وزني 10823 مترمكعب در هكتار بدست آمد. عملكرد پياز نيز در استان‌هاي مذكور بين 20 تا بيش از 90 با ميانگين وزني 49/98تن بر هكتار اندازه‌گيري شد. بهره‌وري آب آبياري در مزارع منتخب كشور بين3/13تا 6/30 با ميانگين وزني4/93 كيلوگرم برمترمكعب به دست آمد، ميانگين وزني بهره‌وري آب كاربردي 4/50 كيلوگرم برمترمكعب بود. ميانگين وزني نياز خالص آبي در كشور به روش فائو پن‌من-مانتيث با استفاده از داده‌هاي هواشناسي سال تحقيق و سند ملي آب به‌ترتيب 8834 و 6972 مترمكعب بر هكتار به دست آمد. ميانگين حجم آب مزارع پياز در مناطق مورد مطالعه در سه روش آبياري سطحي، باراني و قطره‌اي نواري به‌ترتيب برابر 11453، 12740 و 10317 مترمكعب در هكتار بود كه تفاوت آن‌ها در سطح احتمال پنج درصد معني‌دار است. با تغيير روش آبياري از سطحي به قطره‌اي نواري، حجم آب آبياري 10 درصد كاهش و بهره‏وري آب كاربردي مزارع پياز 35 درصد افزايش يافت. همچنين كشت نشايي در مقايسه با كشت بذري موجب 14/7 درصد كاهش حجم آب آبياري و 16/7 درصد افزايش در بهره‌وري آب شد. با توجه به نتايج اين تحقيق، كاربرد توأمان كشت نشايي و استفاده از آبياري قطره‌اي نواري در مزارع پياز پيشنهاد مي‌شود.