بررسي بازتاب هايي از رئاليسم جادويي در حكايت هاي «مجالس عتيقي تبريزي»

رئاليسم جادويي به‌عنوان سبكي نوين در داستان‌نويسي، ‌در نيمۀ دوم قرن بيستم پديد آمد. اگرچه زادگاه اين سبك آمريكاي لاتين است و نويسندگان اين منطقه با آثار داستاني خود، ‌عامل جهاني‌شدن آن شده و با نوشته هاي تحليلي و انتقادي خود اصول و مؤلفه ها و قواعد اين سبك را بنا نهاده اند، ‌اما به گمان برخي انديشمندان حوزۀ ادبيات، ‌شيوۀ يادشده تنها ويژۀ اين منطقه از جهان نيست و اساساً ريشه هاي نخست آن را مي توان در ادبيات خاورزمين و به‌ويژه در متون عرفاني جست وجو كرد. اغلب نويسندگان رئاليسم جادويي از قوۀ تخيّل بسيار قوي و خلاقيت ادبي قابل‌تحسيني برخوردارند. اين تخيّل ريشه در افسانه ها، ‌اسطوره ها، ‌باورها، ‌حكايات و قصّه هاي مردمي و بومي دارد. متون عرفاني و به‌طور مشخص «مجالس» صوفيان، ‌در اساس، ‌قالبي تخيّلي دارند چراكه «پير» در هنگام مجلس به ذكر حكايت‌هايي از عرفا مي پرداخته و به جهت اينكه اكثر مخاطبانش عامه‌ مردم بوده اند؛ تمام تلاش خود را مي كرده است كه كلامش باورپذير و مؤثر باشد به همين دليل مجلس گويي او، ‌سراسر برخاسته از تخيّل بسيار قوي و خلاقيت و تصويرسازي هاي اوست. در اين جستار با استفاده از روش توصيفي-تحليلي به ذكر نمونه هايي از نقاط مشترك «سبك رئاليسم جادويي» و حكايات «مجالس عتيقي تبريزي» پرداخته ايم. از مهم‌ترين نقطه هاي پيوند «مجالس» و نوشتن به سبك رئاليسم جادويي، ‌كنش هاي كرامت آميز؛ رفتارهاي عجيب‌وغريب، ‌تخيّل قوي، ‌شكستن مرز واقعيت و فراواقعيت و به‌هم‌ريختگي ساختار علّي و معلولي، ‌است.