بررسي مؤلّفه‌هاي ادب غنايي در منظومۀ هماي و همايون خواجوي كرماني

ادبيات غنايي شامل طيف وسيعي از موضوعات و قالب‌هاي شعري مي‌شود؛ اما به‌طور خاص شعري است كه عنصر عاطفه در آن غالب است و به طبع داراي مؤلّفه‌هايي است كه اين نوع را از انواع ديگر متمايز مي‌سازد. مؤلّف در اين پژوهش به بررسي شاخص‌هاي ادب ‌غنايي در منظومۀ هماي‌و‌همايون خواجوي كرماني و توجّه شاعر به اصول بلاغي و ارتباط او با مخاطب پرداخته است و به اين پرسش پاسخ مي‌دهد كه؛ كدام‌يك از مؤلّفه‌هاي ادب غنايي در اين اثر بازتاب پيدا كرده ‌است؟ مؤلّفه‌هاي محتوايي و صوري كه اين پژوهش بر پايۀ آن‌ها تدوين شده ‌است؛ عبارت‌اند از: عاشقانه-عارفانه بودن، ‌شخصي‌شدن «من» غنايي و درون‌گرايي، ‌تركيبات غنايي، ‌تشبيهات و استعارات، ‌بررسي عناصر بزم و رزم و...؛ كه با بيان نمونه‌هايي از اشعار خواجو تطبيق داده شده ‌است. هدف كلي پژوهش اين است كه اين مؤلّفه‌ها چگونه در هماي و همايون جلوه‌گر شده‌اند؟ پژوهش برآيند اين است كه؛ شاعر توانا به‌صورت و معنا و شيوۀ كاربرد آن‌ها و تأثير آن‌ها برخواننده توجّه داشته و اين نوع ادبي با توجّه به استفادۀ خواجو از عناصر رزمي و اساطيري (حماسه) و نكات اخلاقي (تعليمي) كه خاص انواع ديگر است از ارزش غنايي بسزايي برخوردار است. نمود شاخص‌هاي غنايي آن بسيار پررنگ است به‌طوري‌كه شاخص‌هاي حماسي و تعليمي را پوشش مي‌دهد. قدرت خلاقيت شاعر و اين ويژگي‌ها براثر، ‌سايۀ غنايي افكنده و وجۀ آن را خاص گردانيده است.