بررسي مفهوم و ماهيت قرارداد الكترونيكي در فقه اماميه و حقوق ايران

پذيرش عدم محدوديت در روش‌هاي بيان ارادۀ اشخاص در انعقاد قراردادها در فقه اماميه و حقوق ايران، همچنين پيشرفت روزافزون فناوري و استفادۀ اشخاص از دستگاه‌هاي الكترونيكي موجب پيدايش پديدۀ حقوقي به نام قراردادهاي الكترونيكي مي‌شود و قانونگذار ايران نيز در سال 1382 قانوني را تحت عنوان قانون تجارت الكترونيك تصويب مي‌كند. در اين قانون تعريفي از قرارداد الكترونيكي به چشم نمي‌خورد و قانونگذار فقط به تعريف اصطلاح عقد از راه دور بسنده مي‌كند كه به‌نظر نمي‌رسد مفهوم قرارداد الكترونيك را به‌خوبي نشان دهد. با توجه به بررسي انجام‌گرفته در آثار علماي برجستۀ فقه اماميه و حقوق ايران نيز نمي‌توان گفت اين نوع قرارداد تعريف شده يا حداقل تعريف دقيقي از آن ارائه شيده است كه حتي در تعريف خود عقد، در ميان علماي فقه و در ميان حقوقدانان اختلاف‌نظر وجود دارد. ساده‌ترين و عام‌ترين تعريفي كه از اين نوع قرارداد بيان شده، قراردادي است كه به‌وسيلۀ دستگاه‌هاي الكترونيكي منعقد مي‌شود. اين تعريف نيز به‌نظر نمي‌رسد تعريف دقيق و منطبق با قانون تجارت الكترونيك ايران باشد. ازاين‌رو در اين مقاله ماهيت و مفهوم قرارداد الكترونيكي بررسي مي‌شود.