اثربخشي تقويت حافظه كاري با آموزش رايانه‌اي بر توجه مداوم دانش‌آموزان

توجه مداوم و حافظه كاري جزء عملكردهاي اجرايي مغز هستند و مطالعات نشان داده كه اين دو عملكردهاي شناختي با يكديگر همبستگي دارند، اما با‌اين‌حال عملكردهاي شناختي دور محسوب مي‌شوند. از طرف ديگر، مطالعات نشان مي‌دهند اثر تقويت حافظه كاري به عملكردهاي شناختي دور انتقال نمي‌يابد. هدف اين پژوهش با توجه به اهميت توجه مداوم در عملكردهاي زندگي روزانه مانند عملكرد تحصيلي و شغلي و همچنين براي پاسخگويي به تناقض موجود در پيشينه پژوهشي، بررسي اثربخشي حافظه كاري بر بهبود توجه مداوم بوده‌است.مواد و روش‌ها 32 دانش‌آموز پسر پايه هشتم با روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي انتخاب و به‌صورت تصادفي در دو گروه آزمايش (16 نفر) و گروه كنترل (16 نفر) گماشته شده‌اند. براي تقويت و آموزش حافظه كاري، از نرم‌افزار رايانه‌اي آموزش dual-nback به‌مدت 12 جلسه 40 دقيقه‌اي در 4 هفته استفاده شد. جهت سنجش ميزان حافظه كاري از آزمون‌هاي فراخناي ارقام و همچنين براي ارزيابي توجه مدام از آزمون رايانه‌اي عملكرد مداوم استفاده‌ و سنجش پيش‌آزمون يك هفته قبل و پس‌آزمون يك هفته پس از دوره آموزش انجام شد. يافته‌ها نتايج با استفاده از تحليل كوواريانس يك‌راهه نشان داد كه پس از دوره آموزش حافظه كاري، توجه مداوم (0/043=P) و حافظه كاري كلامي (0/033=P)، شركت‌كنندگان گروه آزمايش نسبت به گروه كنترل بهبود معنادار يافته‌اند، اما تغييري در حافظه كوتاه‌مدت كلامي (0/236=P) به وجود نيامده‌ است. نتيجه‌گيري بهبود توجه مداوم پس از آموزش حافظه كاري نشانگر انتقال دوره اثر آموزش حافظه كاري به توجه مداوم بوده و مؤيد دخيل بودن توجه مداوم در بخش مجري مركزي حافظه كاري بوده‌است. همچنين بهبود توجه مداوم و عدم تغيير ظرفيت حافظه كوتاه‌مدت كلامي بيانگر اين بوده كه سازوكار اثر آموزش حافظه كاري از طريق تقويت مجري مركزي ‌‌عمل كرده‌ و از طريق افزايش ظرفيت حلقه آوايي حافظه كاري نيست.