تحليل انتقادي چارچوب اخلاقي سرمايه اجتماعي؛ دلالت‎هايي براي مطالعات اسلامي

امروزه چارچوب اخلاقي به‎عنوان يكي از مختصات اساسي براي درك مفاهيم، در علوم اجتماعي نقش ويژه‎اي يافته است؛ اگر فلسفه اخلاق را معيار روايي يا ناروايي يك فعل بدانيم در اين صورت دانش فلسفه اخلاق، متولي بررسي نظريات اخلاقي خواهد بود. پژوهش حاضر كه با شيوه‎اي تحليلي و در بستر تقسيم‎بندي رايج از فلسفه اخلاق تدوين شده است به تحليل مفهوم سرمايه اجتماعي مي‎پردازد. در اين پژوهش ضمن تقسيم‎بندي مطالعات ديني حوزه سرمايه اجتماعي، با استخراج چارچوب اخلاقي سرمايه اجتماعي، انتقادات وارد بر مفهوم سرمايه اجتماعي كه به واسطه چارچوب «فايده‎گرايي» آن پديدار شده است، مورد بررسي قرار گرفته است. براساس يافته‎هاي اين پژوهش، به علت درك ناقص از فلسفه دينداري و عدم توجه به خاستگاه اخلاقي سرمايه اجتماعي، دين به‎ موضوعي براي مطالعات سرمايه اجتماعي تنزل داده شده است. هرچند مقاله درصدد تحليل سرمايه اجتماعي از مبناي فلسفۀ اخلاق اسلام نيست، اما دلالت‎هاي آن براي مطالعات ديني به واسطه توجه به مختصات مفاهيم وارداتي در علوم انساني، راهگشا خواهد بود.