تفسير و هرمنوتيك؛ مطالعه تطبيقي در مباني آراي طباطبايي و هرش

فهم و تفسيرمحور كانوني مباحث دو دانشِ تفسير و هرمنوتيك و بر اركان چهارگانۀ مؤلّف، متن، مفسّر و زمينه استوار است. هرمنوتيك آوردگاه ديدگاه‌هاي جديد در حوزه فهم و تفسير است. اين نظريه ها با مباني و اصول مفسّران اسلامي گاه بر سازشند و گاه در چالش. تعيين امكان تعامل و هم افزايي يافته هاي علوم جديد با يكديگر يا ستيز و تقابل آن ها، مستلزم تطبيق مباني آن ها و مؤيّد ضرورت تحقيق در اين عرصه است.  اين مقاله با روش توصيفي – تحليلي و  با هدف بررسي و تحليل تطبيقي مباني آراي مفسّر معاصر اسلامي «طباطبايي» با هرمنوتيست معاصر غربي «هرش» در صدد دست يابي به پاسخ اين پرسش اصلي است كه مطالعۀ تطبيقي مباني آراي طباطبايي با هرش در حوزۀ فهم و تفسير به چه نتيجه اي مي انجامد؟ نتيجۀ نهايي نشان داد كه مباني آن ها در چهار محور نقش مؤلّف، متن، مفسّر و زمينه در فرايند فهم و تفسيرِ متن، داراي قرابت نسبي است نه حداكثري. اهمّ وجوه اشتراك مباني آن ها در روش مندي تفسير، قصد مؤلّف از توليد متن، دلالت الفاظ و قابليّت باز آفريني معنا، فهم پذيري و پيوند هاي معنايي متن، نقش ابزاري زبان، كاربست دور هرمنوتيكي؛ و اهمّ اختلاف آن ها در ثبات و قطعيّت يا سياليّت تفسير متن، حدود تأثير پيش دانسته ها، علاقه ها و انتظارات مفسّر در فهم و همچنين پذيرش يا ردّ نظريۀ تاريخ مندي فهم متن است.