تحليل الگو و ساختار مكاني روشنه‌هاي طبيعي و حاصل از بهره‌برداري در جنگل‌هاي هيركاني با استفاده از روش‌هاي آمار مكاني (مطالعۀ موردي: چمستان -نور)

توزيع مكاني و سطح روشنه‌ها پيامدهاي مهمي براي رژيم نوري زيراشكوب و تجديد حيات درختان دارد كه خود بر تنوع گونه‌هاي گياهي تأثيرگذار است. پژوهش پيش‌ رو با هدف بررسي الگو و ساختار مكاني روشنه‌هاي حاصل از بهره‌برداري و مقايسۀ آن با وضعيت روشنه‌هاي طبيعي در جنگل‌هاي راش آميخته در طرح جنگلداري سوردار- انارستان واقع در چمستان نور در استان مازندران اجرا شد. با آماربرداري صددرصد از همۀ روشنه‌هاي طبيعي و حاصل از بهره‌برداري، مختصات مكاني آنها ثبت و سطح روشنه‌ها به‌روش مثلثاتي اندازه‌گيري شد. به‌منظور تجزيه‌وتحليل‌هاي مكاني از آمارۀ او- رينگ، تحليل واريوگرام و تابع همبستگي نشان‌دار (MCF) استفاده شد. نتايج نشان داد كه بيشترين فراواني روشنه‌ها مربوط به سطح كمتر از 2 آر بود. الگوي كلي پراكنش روشنه‌هاي طبيعي و حاصل از بهره‌برداري تقريباً مشابه و حداكثر تا فاصلۀ 35 متري كپه‌اي و سپس تصادفي بود و فقط روشنه‌هاي حاصل از بهره‌برداري تا فاصلۀ 168 متري ساختار مكاني را نشان دادند. ساختار مكاني روشنه‌هاي طبيعي نظم خاصي نداشت و بيانگر اين نكته بود كه روشنه‌ها از نظر سطح مستقل از هم هستند و در اقدامات مديريتي با هدف پرورش تودۀ روشنه‌ها (آشفتگي‌ها در مقياس كوچك) با سطوح مختلف بايد ايجاد مي‌شد كه متأسفانه اين مهم در مديريت توده‌ها در منطقۀ پژوهش كمتر مدنظر قرار گرفته است.